ΑΛΥΚΕΣ – Η ΓΗ ΤΗΣ ΑΝΑΒΥΣΣΟΥ ΣΕ ΧΕΡΙΑ ΕΠΙΤΗΔΕΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ
Ο Δήμος της Αναβύσσου και ολόκληρη η κοινωνία της πόλης αλλά και της Παλαιάς Φώκαιας παρακολουθεί αμέτοχη σε όσα πρόκειται να συμβούν. Δεν ζητήθηκε ποτέ, καμία διευκρίνηση για το τι σκοπούς έχουν και τι πρόκειται να κάνουν σε μια έκταση που θα είναι η πρώτη εικόνα της Αναβύσσου, σε κάθε επισκέπτη που θα έρχεται την περιοχή. Αναφέρουμε και την Παλαιά Φώκαια μια και η όποια επένδυση στις Αλυκές είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα την επηρεάσει όσο θα επηρεάσει και την Ανάβυσσο, χωρίς βέβαια να υπάρχει γι’ αυτήν κάποιο αντισταθμιστικό όφελος, για όσο παραμένει ανεξάρτητη ως Ο.Τ.Α.
Ιστορικά να αναφέρουμε ότι το 1970, η στρατιωτική χούντα απαλλοτριώνει τα παραθαλάσσια φιλέτα της περιοχής, τα οποία παραχωρεί στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού Ε. Ο.Τ. Αυτός τα παραχωρεί για αξιοποίηση στην Εταιρεία Τουριστικής
Ανάπτυξής (ΕΤ.Α.) με σκοπό να δοθεί σε ιδιώτες για τουριστικές επενδύσεις.
Παλαιότεροι διαγωνισμοί που εβρίσκοντο σε εξέλιξη, μέχρι το 2004 (επί ΠΑ.ΕΟ.Κ.) ακυρώθηκαν και μαζί τους κάποια σχέδια που προέβλεπαν την δημιουργία θεματικού πάρκου κ,λ π. Η κυβερνώσα κατάσταση μετά το 2004, προφανώς είχε άλλα σχέδια, τα οποία είναι σε εξέλιξη και αναλόγως με τον πολιτικό χρόνο που διαθέτει, θα εξελιχθούν και τα σχέδια της για τις Αλυκές ή θα ακυρωθούν με τις εκλογές. Όμως θα πρέπει να οφείλεται σε «θαύμα» το ότι οι εκτάσεις της Αναβύσσου δεν ανταλλάχθηκαν όπως του Λαυρίου και του Γραμματικού, με το νερό της Βιστωνίδας. Μάλλον δεν θα γνώριζαν οι αδηφάγοι μοναχοί του Βατοπεδίου ότι αυτά τα φιλέτα γης, βρίσκονται στην κατοχή της Κ.Ε.Δ. και έτσι προφανώς σώθηκαν από τις μασέλες τους.
Ας δούμε όμως τι συμβαίνει στην περιοχή της Αναβύσσου, όπου εκτυλίσσεται ένα ενδιαφέρον θρίλερ. Η συνολική έκταση του συγκεκριμένου περιουσιακού στοιχείου στην Ανάβυσσο είναι 1.500 στρέμματα, εκ των οποίων κατά προσέγγιση τα 500 είναι τσ παραλιακό κομμάτι, 500 είναι το τουριστικό δημόσιο κτήμα και 500 στρέμματα είναι κτήματα που περιήλθαν στην ιδιοκτησία του Δημοσίου έπειτα από απαλλοτριώσεις.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, αν το ελληνικό Δημόσιο δεν εκμεταλλευτεί σε εύλογο χρόνο (30 χρόνια κατά τη νομολογία από τη στιγμή της απαλλοτρίωσης) τις εκτάσεις, τότε οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση ανάκλησης της απαλλοτρίωσης. Λόγω της συγκεκριμένης διάταξης έχει δημιουργηθεί από το 2000 και μετά, μια «βιομηχανία» παραγωγής αιτήσεων ανάκλησης απαλλοτριώσεων, στην οποία εμπλέκονται και τοπικοί εργολάβοι και δικηγορικά γραφεία. Είναι μάλιστα τέτοια η πίεση που ασκούν τα συγκεκριμένα συμφέροντα, ώστε να γίνεται λόγος για «κοράκια πάνω από τη δημόσια τουριστική περιουσία» . Το ενδιαφέρον στην υπόθεση είναι ότι στη διεκδίκηση των συγκεκριμένων εκτάσεων πρωτοστατούν δικηγορικά γραφεία. Επίσης μεγαλοεργολάβοι, οι οποίοι κινητοποιούν τους κατοίκους με στόχο να αποσπάσουν κομμάτια από την πολύτιμη τουριστική περιουσία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Τ Α., το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει εκδώσει αποφάσεις που επιστρέφουν σε ιδιώτες 35 στρέμματα στην Ανάβυσσο. Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Επικρατείας, ο σκοπός της απαλλοτρίωσης εκπληρώνεται μόνον με την υπογραφή της σύμβασης μεταξύ του Δημοσίου και του ιδιώτη, που θα αναλάβει τη μακροχρόνια εκμίσθωση της δημόσιας έκτασης. Αυτός λοιπόν είναι και ο λόγος που οδήγησε τη διοίκηση της Ε.Τ.Α. στην απόφαση να βγάλει άμεσα σε διαγωνισμό τη συγκεκριμένη έκταση της Αναβύσσου.
Βασικές επιδιώξεις της Ε.Τ.Α. ήταν η δημιουργία σύνθετης τουριστικής εγκατάστασης, με την ανάπτυξη τουριστικών υποδομών, καταλυμάτων και έργων ειδικής τουριστικής υποδομής, καθώς και λοιπών υποστηρικτικών δραστηριοτήτων και εκμεταλλεύσεων τουρισμού και αναψυχής, υψηλών προδιαγραφών (ενδεικτικά, δημιουργία ξενοδοχείων, κέντρου θαλασσοθεραπείας ευεξίας κ,λ π.), με αντίστοιχη διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου και κατασκευή δικτύων και λοιπών έργων υποδομής, η προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος με την τήρηση του υφιστάμενου νομικού και θεσμικού πλαισίου. Παράλληλα, στους νέους σχεδιασμούς για την έκταση στην Ανάβυσσο είναι και η δημιουργία γκολφ σε συνδυασμό με τουριστικές κατοικίες καθώς οι μορφές αυτές επενδύσεων εμφανίζουν και τα λιγότερα προβλήματα.
Εντοπίζουμε τέσσερα σημαντικά σημεία στην πορεία και την εξέλιξη αυτής της επένδυσης.
ΣΗΜΕΙΟ ΠΡΩΤΟ: Δεν υπήρξε ποτέ μελέτη σκοπιμότητας για την περιοχή. Αυτό που σε όλα τα οργανωμένα κράτη, ανεπτυγμένα και μη, είναι προϋπόθεση, στην περίπτωση των αλυκών δεν υπάρχει. Βέβαια στην ελληνική πραγματικότητα οι μελέτες σκοπιμότητας, γενικώς, απουσιάζουν. Αυτές, εκ προοιμίου, αντιμετωπίζουν και άλλες λύσεις. Συνηθέστατα, όμως, ακόμη και εάν υπάρχουν εξυπηρετούν πολιτικές αποφάσεις. Οι επιστήμονες και τεχνικοί που ασχολούνται δρουν κατ’ εντολή. Υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα και τα αποτελέσματα μας ταλαιπωρούν διαχρονικά.
ΣΗΜΕΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η Αττική θεωρείται περιοχή κορεσμένη για τουριστικές εγκαταστάσεις σύμφωνα με τους υπάρχοντες αναπτυξιακούς νόμους. Στ ην προ κει μένη περίπτωση μία κρατική εταιρία ξεκινά κάτι το οποίο το ίδιο το κράτος αποθαρρύνει με νόμους για έναν ιδιώτη επιχειρηματία. Δεν τον αδειοδοτεί εύκολα, δεν τον επιδοτεί, δεν τον δανειοδοτεί. Γιατί, λοιπόν, προωθούνται τέτοια σχέδια, οποιασδήποτε μορφής κα* εάν είναι;
ΣΗΜΕΙΟ ΤΡΙΤΟ: Όλα αυτά τα «επενδυτικά κοράκια» θα βρεθούν σύντομα στον πυρήνα της επερχόμενης οικονομικής κρίσης και δεν θα μπορούν να συντηρήσουν ούτε τις υφιστάμενες δραστηριότητες τους, και όχι να αναπτύξουν και νέες. Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι ένας κλάδος ο οποίος θα υποστεί μεγάλες πιέσεις από την οικονομική κρίση, διεθνώς, είναι ο τουρισμός. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα αναμένονται σημαντικές και μη πλήρως προβλέψιμες επιπτώσεις. Ακόμη δεν έχουν οριστικοποιηθεί ούτε το μέγεθος της ύφεσης ούτε η διάρκεια της.
ΣΗΜΕΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: Όλα αυτά περιγράφουν ένα καλοστημένο κόλπο. Πληροφορίες αναφέρουν ότι θα γίνουν κάποια μικρά έργα υποδομής, κάποιες κατοικίες για τους επιχειρηματίες για προσωπική τους χρήση και εκμετάλλευση. Το πλήρες επενδυτικό σχέδιο θα σέρνεται έως ότου βρεθούν χρήματα, ενώ η περιοχή θα χάσει ένα σημαντικό κομμάτι. Αξίζει και μία επισήμανση για το γκολφ. Είναι τουλάχιστον πρόκληση να σχεδιάζεται τέτοια δραστηριότητα σε μία περιοχή όπου το νερό θα γίνει αγαθό σε διαρκή έλλειψη. Θα είναι χρήσιμο να μάθουμε το όνομα του μελετητή η των μελετητών για να διδάσκονται οι ιδέες τους στα μαθήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης Μαζί με δεκάδες άλλα παραδείγματα καταστροφικών επενδυτικών σχεδίων που ή έμειναν στα χαρτιά (από τύχη) ή πληρώσαμε και πληρώνουμε τα αποτελέσματα τους.
ΑΜΕΣΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ
Ο.ΤΑ Αναβύσσου & Π Φώκαιας
Όπως προαναφέραμε, τα επενδυτικά σχέδια για τις Αλυκές, δεν αφορά μόνο το Δήμο της Αναβύσσου, όπως ακριβώς και το λιμάνι της Φώκαιας, ο βιολογικής καθαρισμός και το αποχετευτικό δίκτυο, δεν αφορούν μόνο την Παλαιά Φώκαια. Θεωρούμε ότι αφορούν ισότιμα και τους γύρω Ο.Τ.Α. αλλά και τους πολίτες, της ευρύτερης περιοχής, γι’ αυτό πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να υπάρξει διάλογος και συναπόφαση των τοπικών συμβουλίων για την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων νια:
Α. Πλήρη ενημέρωση για το τι περιλαμβάνουν τα επενδυτικά σχέδια.
Β. Εκπόνηση γενικής μελέτης σκοπιμότητας. Να μελετηθούν και άλλες λύσεις οι οποίες θα οδηγήσουν σε αναβάθμιση την ευρύτερη περιοχή. Παράδειγμα. Υπάρχουν, συγκεκριμένα στοιχεία που επιτρέπουν να δημιουργηθεί στις Αλυκές βιότοπος γιο χλωρίδα και πανίδα με την κατασκευή (εύκολα λόγω της γεωλογίας της περιοχής) τεχνητής λίμνης (λιμναποβήκης),
Γ, Να ενεργοποιηθούν οι κοινωνικές οργανώσεις της περιοχής, να ακολουθήσει ευρύς διάλογος άμεσα, και να ζητηθεί από όλους η αναστολή των όποιων σχεδίων.
Διαδικαστικά θα μπορούσε να οργανωθεί ολιγομελής (για να είναι ευέλικτη), συντονιστική επιτροπή με εκπροσώπους των τοπικών αρχών, ειδικούς επιστήμονες και νομικούς για να οργανώσει τις δράσεις. Παράλληλα να δημιουργηθεί επιτροπή αγώνα, με την συμμετοχή όσο το δυνατόν περισσότερων πολιτών και σ’ αυτό μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά οι Εξωραϊστικοί ς Σύλλογοι της περιοχής με την Ομοσπονδία που είναι υπό ίδρυση. Πιστεύουμε ότι ήρθε η ώρα οι πολίτες της Αναβύσσου και της Παλαιάς Φώκαιας να ζητήσουν να αποδοθούν οι Αλυκές και η παράκτια περιοχή στους δύο Ο.Τ.Α. Ανάβυσσο και Παλαιά Φώκαια, τώρα πριν να κλείσουν οι παραλίες και να αρχίσουν οι διαδηλώσεις και οι «συναυλίες» για την απελευθέρωση τους.
Φεβρουάριος 2009 Ντίνος Χασάπης
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΛΥΚΕΣ
Ντ.Χασάπη
Η φιλοσοφία μου για τις Αλυκές αναφέρεται σε ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης η οποία βασίζεται στο τι θέλουν και τι χρειάζονται οι κάτοικοι της περιοχής και όχι οι επιχειρηματίες και οι συγκυριακοί η μόνιμοι επισκέπτες. Αυτή η φιλοσοφία ,κατά την άποψη μου, οδήγησε στο να συγκροτηθεί αυτή η ολομέλεια και να ξεκινήσουμε τον αγώνα για τις Αλυκές. Στα πλαίσια αυτής της φιλοσοφίας εκπόνησα μαζί με συναδέλφους της ίδιας λογικής. μία προμελέτη. Φρόντισα, δε, να την εμπλουτίσω με οικονομικά στοιχεία για να τεκμηριώσω και την οικονομική βιωσιμότητα της. Σε αυτήν δεν χωρούν αναπτυξιακά σχέδια που απαιτούν νέους δρόμους, νέους βόθρους, ατελείωτα πάρκιν, νέα ξενοδοχεία και καφετέριες καθώς και τραπεζοκαρέκλες για χαβαλέ.
Στόχος της προμελέτης είναι να αναβαθμισθεί ο χώρος των Αλυκών με βασικές παραμέτρους τις ανάγκες της περιοχής και των κατοίκων της.
ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΡΧΩΝ
Α. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ. Οι προτεινόμενες δραστηριότητες θα αναπτυχθούν και θα λειτουργήσουν στα πλαίσια μιας αειφορικής ανάπτυξης με μηδενικά απόβλητα και ενεργειακή αυτονομία. Οι επεμβάσεις στο περιβάλλον θα καταλήγουν σε θετικό αποτέλεσμα. Το οποίο και θα αποτιμηθεί οικονομικά
Β. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ. Οι δραστηριότητες θα έχουν αλληλεπιδράσεις μέσα στα πλαίσια της ευρύτερης Λαυρεωτικής και της Ν. Ανατολικής Αττικής. Δεν θα υπάρξουν δραστηριότητες σε κλάδους στους οποίους παρατηρείται κορεσμός (Οικιστική και τουριστική ανάπτυξη). Δεν θα χρειασθούν νέοι δρόμοι και πρόσθετες υποδομές εκτός των προγραμματιζόμενων απαραιτήτων για τους κατοίκους των ανωτέρω περιοχών.
Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Συνολική και διαρκής οικονομική βιωσιμότητα, με προοπτική τουλάχιστον δεκαετίας.
Προτείνεται ότι και κάθε άλλη πρόταση συμπληρωματική η αυτοτελής θα διέπεται και από τις 3 ανωτέρω αρχές.
Η πρόταση ψηφίσθηκε από τους 30 παρόντες( εκπρόσωποι 11 τοπικών συλλόγων και ενεργοί πολίτες). Υπήρξαν 2 λευκά από τους εκπροσώπους του Ν. Ανάφλυστου κ.κ. Μοροζίνη και Σάιτου.
