Είμαστε στην ευχάριστη θέση να σας πληροφορήσουμε, ότι με το Ν. 4277/2014 περί νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας – Αττικής, ο οποίος ψηφίστηκε την 31-07-2014 και δημοσιεύθηκε την 1η Αυγούστου 2014, τόσο το υγροτοπικό τμήμα των Αλυκών Αναβύσσου, όσο και ο παράκτιος υγρότοπος του Αγίου Νικολάου Αναβύσσου, χαρακτηρίζονται, για πρώτη φορά, ως υγρότοποι, και μάλιστα ως “Υγρότοποι Α΄ Προτεραιότητας“, οι οποίοι χρήζουν άμεσης οριοθέτησης, αποκατάστασης, προστασίας και ανάδειξης (βλ. άρθρο 20, παρ. 2γ, αα, περ. 1 του Παραρτήματος IX του Ν. 4277/2014). Όσοι, πλέον, ρίπτουν, παρανόμως, μπάζα και απορρίμματα στους συγκεκριμένους χώρους, θα αντιμετωπίζουν αυστηρότερες ποινές (βλ. εδώ). Σημαντικός θα είναι και ο ρόλος της Περιφέρειας στο ζήτημα των υγροτόπων του Δήμου Σαρωνικού. Ως υγρότοποι, αναγνωρίζονται, επίσης, ο υγρότοπος Πεύκου Λαγονησίου (“Β΄Προτεραιότητας”) και ο παράκτιος μικρο – υγρότοπος Μαύρου Λιθαρίου Αναβύσσου (“Γ΄Προτεραιότητας”).
Δικαιώνονται ο αγώνας μας και οι θέσεις μας, όταν τον Οκτώβριο του 2013, σε συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε., διοργανώσαμε ενημερωτική – επιστημονική ημερίδα, αναδεικνύοντας, για πρώτη φορά (δεν είχε συμβεί στο παρελθόν), την περιβαλλοντική και πολιτιστική αξία της περιοχής των Αλυκών και Αγίου Νικολάου Αναβύσσου («Κτήμα Αλυκών») και διαμορφώνοντας παράλληλα το πρώτο ολοκληρωμένο σχέδιο προστασίας, ανάδειξης και αξιοποίησης της περιοχής (δείτε εδώ και εδώ), δίνοντας έμφαση στους δύο υπάρχοντες υγροτόπους (αλυκών και Αγίου Νικολάου). Αυτό ακριβώς το σχέδιο – πρόταση, ήταν απολύτως συμβατό με το υφιστάμενο νομικό καθεστώς της περιοχής, στηριγμένο σε επιστημονικά δεδομένα, τα οποία εγκαίρως είχαμε αναδείξει και προβάλλει (δείτε εδώ και εδώ). Απέμενε η νομοθετική αναγνώριση των δύο υφιστάμενων υγροτόπων. Το νέο ρυθμιστικό σχέδιο Αθήνας – Αττικής, όχι μόνο καθιστά προστατευτέους τους δύο υγροτόπους, αλλά και διαπνέεται από την αναπτυξιακή φιλοσοφία, την οποία είχαμε εγκαίρως προβάλλει (βλέπε εδώ και εδώ). Σε κάθε περίπτωση, οι επίμαχες διατάξεις του νέου ρυθμιστικού σχεδίου Αθήνας – Αττικής, αποτελούν νίκη των επιστημόνων, που επεξεργάστηκαν το νέο ρυθμιστικό, και επιβράβευση – δικαίωση των προσπαθειών και των θέσεων του συλλόγου μας και των επιστημόνων του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. Υπενθυμίζουμε, ότι σε κάθε ευκαιρία, όπως με αρθρογραφία (π.χ. βλ. εδώ, εδώ και εδώ) και δημοσιεύματα (βλ. στο λήμμα αλυκές του ιστοχώρου μας), με συνεντεύξεις (π.χ. βλ. εδώ και εδώ), κλπ. σε σχέση με το ζήτημα των παραλιών, θέταμε και αναδεικνύαμε το ζήτημα του Κτήματος Αλυκών Αναβύσσου, γνωστοποιώντας το ζήτημα στο ευρύ κοινό. Η ενημέρωση όσο το δυνατόν περισσοτέρων πολιτών δημιούργησε και δημιουργεί τις συνθήκες για πολιτική πίεση προς τους εκάστοτε κυβερνώντες, όπως συνέβη στην περίπτωση των αλυκών και του Αγίου Νικολάου, αλλά και στην περίπτωση του νομοσχεδίου για τις παραλίες και τον αιγιαλό.
Αποτελεί δε μεγάλη νίκη και δικαίωση για τον πρόσθετο λόγο, ότι το νέο ρυθμιστικό σχέδιο περιέχει διατάξεις, που έρχονται σε ευθεία αντίθεση με πρόσφατα νομοθετήματα της κυβέρνησης. Ωστόσο, επισημαίνουμε, ότι περιέχει και σοβαρές αδυναμίες και «ύπουλες» διατάξεις, καθώς και ότι πολλά εξαρτώνται από μελλοντικές ενέργειες. Δεν υπάρχει, όμως, αμφιβολία, ότι η φιλοσοφία του είναι στην ορθή κατεύθυνση και αντίθετη με τη φιλοσοφία προηγηθέντων και εν ισχύ νομοθετημάτων της κυβέρνησης.
Παραθέτουμε προς ενημέρωσή σας όλες τις βασικές διατάξεις του νέου ρυθμιστικού σχεδίου Αθήνας – Αττικής (Ν. 4277/2014), που σχετίζονται, άμεσα και έμμεσα, με το ζήτημα του Κτήματος Αλυκών Αναβύσσου (Αλυκές και παράκτιο τμήμα Αγίου Νικολάου):
Άρθρο 15
Επιδιώκεται η εναρμόνιση της προστασίας ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, με την προστασία των φυσικών πόρων, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Αναγνωρίζεται η σημασία του πολιτισμού ως πόρου ανάπτυξης και πεδίου προώθησης νέων μορφών επιχειρηματικής δραστηριότητας και απασχόλησης. Για το σκοπό αυτό, αναφέρονται μέτρα για τη διαφύλαξη, την προστασία, την ανάδειξη και αξιοποίηση της φυσικής, ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς και της φυσιογνωμίας της πόλης, ως σημαντικών πόρων για το σύνολο της κοινωνίας.
1. …, 2. …,
3. Ανάδειξη και διασύνδεση μνημείων και αρχαιολογικών χώρων.
α) …, β) …, γ) …,
δ) Προωθείται η ένταξη των προστατευόμενων μνημείων και περιοχών εντός ευρύτερων ενοτήτων – τοπίων, ώστε να αναδεικνύεται η σχέση τους με το λειτουργικό – πολιτιστικό και φυσικό χαρακτήρα των περιοχών στις οποίες εντάσσονται.
4. …,
5. Ανάδειξη και δημιουργία “διαδρομών πολιτισμικής διαχρονικότητας“.
Άρθρο 16
1. Ο παράκτιος χώρος της Αττικής αποτελεί συγκριτικό της πλεονέκτημα και ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός του πρόκειται να μεγιστοποιήσει τα οφέλη, οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά, που προκύπτουν από την αξιοποίησή του.
Η εγκαθίδρυση μίας πρακτικής ολοκληρωμένου σχεδιασμού και διαχείρισης των παράκτιων ζωνών, ακολουθεί τις κατευθύνσεις των ευρωπαϊκών οργάνων και άλλων διεθνών οργανισμών.
2. Οι στόχοι και κατευθύνσεις γενικά για τον παράκτιο χώρο είναι οι εξής:
α) …,
β) Προστασία, διατήρηση και αποκατάσταση του τοπίου, των αρχαιολογικών και ιστορικών τόπων και εξυγίανση των παράκτιων οικοσυστημάτων, θαλάσσιων και χερσαίων.
γ) Διεύρυνση και ενίσχυση του δημόσιου και κοινόχρηστου χαρακτήρα της παράκτιας ζώνης με ελεύθερη πρόσβαση στη ζώνη αιγιαλού και παραλίας, εξασφάλιση της συνέχειας και βελτίωση των προσβάσεων στην ακτή από την ενδοχώρα.
δ) …,
ε) Ενιαία διαχείριση της παράκτιας ζώνης στο θαλάσσιο και χερσαίο τμήμα της και τις λεκάνες απορροής που καταλήγουν σε αυτήν.
Άρθρο 17
Η αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος επιδιώκεται με:
α) ….,
β) τη διατήρηση, οικολογική διαχείριση και ανάδειξη των προστατευόμενων φυσικών περιοχών ως πυρήνων βιοποικιλότητας.
γ) …., δ) …,
ε) τη διασφάλιση της προστασίας και αειφόρου χρήσης των διαθέσιμων υδάτινων πόρων και την ανάδειξη της περιβαλλοντικής και πολιτιστικής διάστασης των υδάτινων οικοσυστημάτων ως αναπόσπαστου στοιχείου του αστικού και εξωαστικού χώρου, σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στο ν. 3199/2003 (Α΄ 280), όπως ισχύει, και το π.δ. 51/2007 (Α΄ 54).
στ) ….
Άρθρο 18
1. …, 2. …,
3. Προωθείται εξειδικευμένο πρόγραμμα προστασίας των ευαίσθητων υγροτοπικών και παράκτιων οικοσυστημάτων, όπως αυτά έχουν οριστεί στο άρθρο 20 και το Παράρτημα IX.
Άρθρο 20
1. …,
2. Για τη βέλτιστη διαχείριση των υδάτων, ο ΟΡΣΑ εισηγείται και υλοποιεί εξειδικευμένες δράσεις προστασίας και παρακολούθησης της κατάστασης των υδάτων, καθώς και προγράμματα ειδικών μέτρων κατά της ρύπανσης στο πλαίσιο των οικείων Σχεδίων Διαχείρισης των Περιοχών Λεκανών Απορροής Ποταμών. Οι δράσεις αυτές εγκρίνονται από τις αρμόδιες Διευθύνσεις υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης μετά από θετική γνώμη της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Στο πλαίσιο αυτό, με ευθύνη του Ο.Ρ.Σ.Α., εκπονούνται:
α) …, β) …,
γ) Ειδικό πρόγραμμα προστασίας και αποκατάστασης υγροτόπων. Σε αυτό εντάσσονται όλοι οι υγρότοποι της Αττικής και ιεραρχούνται για την οριοθέτησή τους, την εκπόνηση μελετών, τη χρηματοδότηση δράσεων και έργων προστασίας, αποκατάστασης και ανάδειξης και διαχείρισής τους, σε τρία (3) επίπεδα προτεραιότητας.
αα) Ως υγρότοποι Α΄ προτεραιότητας θεωρούνται τα πλέον σημαντικά από υδρολογική και οικολογική άποψη επιφανειακά υδάτινα οικοσυστήματα που περιλαμβάνονται στο μητρώο προστατευόμενων περιοχών των σχεδίων διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων Αττικής, Ανατολικής Πελοποννήσου και Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και εμπίπτουν στα διοικητικά όρια της Αττικής, οι υγρότοποι που αναφέρονται στην παρ. 1 του Παραρτήματος IX, οι οποίοι οριοθετούνται, σύμφωνα με την υποπερ. δδ, οι προστατευόμενοι με το π.δ. της 22.6/3.7.2000 (Δ΄ 395) και την ΚΥΑ Α5/2280/1983 (Β΄ 720), υγρότοποι Σχοινιά – Μαραθώνα και λίμνης Μαραθώνα, αντίστοιχα, και η λίμνη Ρείτων (Κουμουνδούρου), σύμφωνα με τις κατευθύνσεις που αναφέρονται στο Παράρτημα IX.
ββ) …., γγ) ….,
δδ) Οι οριοθετήσεις των παραπάνω υγροτόπων εγκρίνονται, σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 1650/1986 και 3937/2011 ή με Προεδρικά διατάγματα εξειδίκευσης του νέου ΡΣΑ, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 1, με κριτήρια την υδρόβια, παρυδάτια, υγρόφιλη, παρόχθια ημιχερσαία βλάστηση, τους υδάτινους σχηματισμούς και τα υγροτοπικά εδάφη. Στο Παράρτημα IX καθορίζονται οι γενικές διατάξεις που ισχύουν για το σύνολο των υγροτόπων.
Άρθρο 22
1. Προωθείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και τον Οργανισμό Αθήνας, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, Στρατηγικό Πρόγραμμα Προστασίας και Διαχείρισης του Αττικού Τοπίου, το οποίο υπόκειται σε αναθεώρηση, ώστε να ενσωματώνει κατευθύνσεις που προκύπτουν από εξειδικεύσεις των εθνικών πολιτικών για το τοπίο, σύμφωνα με το ν. 3827/2010.
2. …, 3. …, 4. …, 5. …, 6. …, 7. …,
8. Προωθείται πρόγραμμα προστασίας και αποκατάστασης μνημείων και τοπίων υδατικού ενδιαφέροντος της Αττικής, για τους χαρακτηρισμένους ή μη χώρους πολιτιστικού, ιστορικού, αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Οι χώροι και τα προβλεπόμενα μέτρα του προγράμματος καθορίζονται στο Παράρτημα IX.
9. Δίδεται προτεραιότητα στην οριοθέτηση και προστασία των παράκτιων, νησιωτικών και θαλάσσιων τοπίων της Αττικής.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IX
Άρθρο 20, Παράγραφος 2γ αα
1. Υγρότοποι Α΄ προτεραιότητας:
…., Υγροτοπικό Τμήμα Αλυκών Αναβύσσου, …, Παράκτιος υγρότοπος Αγίου Νικολάου
2. Μέτρα προστασίας των παραπάνω υγροτόπων: απαγόρευση δόμησης, επιχωμάτωσης, άσκησης οχλουσών δραστηριοτήτων και κάθε δραστηριότητας που υποβαθμίζει την οικολογική κατάστασή τους. Επιτρέπεται η διενέργεια παρεμβάσεων οικολογικής αποκατάστασης, η επίσκεψη με σκοπό την αναψυχή και την επιστημονική έρευνα και η περίφραξη ιδιαίτερα ευαίσθητων τμημάτων, που χρήζουν απόλυτης προστασίας. Είναι δυνατόν, επίσης, να επιτρέπεται η διαμόρφωση υπαίθριων εγκαταστάσεων αναψυχής και παρατήρησης της βιοποικιλότητας και του τοπίου. Οι υποδομές επίσκεψης και εκπαίδευσης διασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση ατόμων με ειδικές ανάγκες στις περιοχές αυτές.
Παρατήρηση: Οι εν λόγω παρεμβάσεις είναι επιτρεπτές μόνο στο μέτρο που έχουν τηρηθεί οι προβλεπόμενες από την περιβαλλοντική νομοθεσία διαδικασίες.
Άρθρο 20, Παράγραφος 2γ δδ
Για το σύνολο των υγροτόπων της Αττικής ισχύουν τα εξής:
α) Μέχρι την οριοθέτησή τους: η οποιαδήποτε ενέργεια ή σχεδιασμός στην άμεση και ευρύτερη περιοχή γίνεται με γνώμονα την ολοκληρωμένη οριοθέτηση των υγροτόπων και του άμεσα περιβάλλοντος χώρου, με τη σύμφωνη γνώμη του Οργανισμού Αθήνας. Προστατεύονται, βελτιώνονται, αποκαθίστανται και αναδεικνύονται τα υγροτοπικά χαρακτηριστικά των υγροτόπων και λαμβάνονται μέτρα για την προστασία της λεκάνης απορροής τους.
β) Μετά την οριοθέτησή τους: απαγορεύεται η δόμηση εντός της ζώνης απόλυτης προστασίας τους, συνδέονται με τους λοιπούς «οικολογικούς διαδρόμους» και ελεύθερους χώρους προστασίας στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον και προστατεύονται, κατά το δυνατόν, με χερσαία μεταβατική ζώνη προστασίας κατά τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό.
Μετά την ανάγνωση όλων των παραπάνω διατάξεων, όποιος τις συγκρίνει με τις θέσεις – απόψεις, που είχε εγκαίρως διατυπώσει και προωθήσει ο σύλλογός μας (δείτε εδώ και εδώ), θα διαπιστώσετε για ποίο λόγο αναφερόμασθε σε πλήρη δικαίωση των προσπαθειών και των θέσεών μας σε σχέση με το ζήτημα του Κτήματος Αλυκών (αλυκές και παράκτιο τμήμα του Αγίου Νικολάου). Τίποτε όμως δεν είναι δεδομένο, ειδικώς, όταν αναφερόμασθε στην ελληνική πραγματικότητα. Ως εκ τούτου, απαιτείται επαγρύπνηση και διαρκής πίεση για εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων του Ν. 4277/2014. Σε κάθε περίπτωση, είναι “στον αέρα” το νέο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Αναβύσσου, εάν και εφόσον, δεν έχει λάβει υπόψη τις προαναφερθείσες διατάξεις. Δικαίως, λοιπόν, δεκάδες πολίτες – δημότες του Δήμου Σαρωνικού, διαμαρτυρήθηκαν για την εσπευσμένη έγκρισή της τελικής (;) φάσεως του Γ.Π.Σ. Αναβύσσου (δείτε εδώ και εδώ), ζητώντας την άμεση ανάκλησή της, για τους λόγους, που αναλυτικώς αναφέρουν στις αιτήσεις, που κατατέθηκαν στο Δήμο. Η “νέα” δημοτική αρχή, οφείλει να απαντήσει και να λάβει ξεκάθαρη θέση.
Στο επόμενο χρονικό διάστημα θα αναδείξουμε, ανά παράλιο δήμο του Σαρωνικού κόλπου, τις ειδικότερες προβλέψεις του νέου ρυθμιστικού σχεδίου Αθήνας – Αττικής.