Συντάκτης: Χαρά Τζαναβάρα
Με καθυστέρηση 12 χρόνων, είναι έτοιμα να ξεκινήσουν τα πρώτα έργα για την ανάδειξη του Φαληρικού όρμου, που θα αποκαταστήσουν την πανάρχαια σύνδεση της πρωτεύουσας με το παράκτιο μέτωπο. Το χιλιοτραγουδισμένο Φαληράκι ήταν το πρώτο λιμάνι της αρχαίας Αθήνας και ώς τη δεκαετία του 1970 η πιο κοντινή παραλία για τους κατοίκους του Λεκανοπεδίου…
Η έκταση των περίπου 800 στρεμμάτων, που οριοθετείται από τις εκβολές του Κηφισού, τη λεωφόρο Ποσειδώνος και το Δέλτα, λειτουργεί ως ανάχωμα για την πρόσβαση προς τη θάλασσα, ενώ εμποδίζει τη δίοδο των νερών της βροχής και «πνίγει» τις γειτονιές της Καλλιθέας και του Μοσχάτου.
Το μεγαλύτερο μέρος της προέκυψε από μπαζώματα που έγιναν τις δεκαετίες του 1950 και 1960 με υλικά από κατεδαφίσεις νεοκλασικών αρχοντικών τα οποία αφανίστηκαν από τις μπουλντόζες στον βωμό της αντιπαροχής.
Το γεγονός αυτό αποδείχθηκε, όμως, ασπίδα σωτηρίας, αφού δεν μπορούσε να οικοπεδοποιηθεί και γι’ αυτό δεν μπήκε στο «πιάτο» του ΤΑΙΠΕΔ για να πουληθεί.
Ο αποκλεισμός των Τζιτζιφιών από τη θάλασσα ολοκληρώθηκε το 1969, όταν κατασκευάστηκε η νέα λεωφόρος Ποσειδώνος που συνδέει τα νότια προάστια με τον Πειραιά.
Λόγω του μπαζώματος το οδόστρωμα κατασκευάστηκε σε ανάχωμα, που σε ορισμένα σημεία είναι υπερυψωμένο έως και πέντε μέτρα σε σχέση με την παλιά παραλιακή.
Μια παλιά ιστορία…
Με το πρώτο Ρυθμιστικό της Αθήνας (1985), έχει χαρακτηριστεί υπερτοπικός πόλος αναψυχής, αλλά μόλις το 2003 εκδόθηκε το διάταγμα εφαρμογής και μάλιστα λόγω των ολυμπιακών έργων που κατασκευάστηκαν στο Δέλτα και σήμερα είναι… κουφάρια.
Προέβλεπε επίσης παράκτιο άλσος 290 στρεμμάτων, αντιπλημμυρικά έργα και ανακατασκευή της παραλιακής λεωφόρου, που ξεχάστηκαν.
Από αναβολή σε αναβολή, στα τέλη του 2012 τα σχέδια άλλαξαν και οι τότε συναρμόδιοι υπουργοί Κωστής Χατζηδάκης και Νότης Μηταράκης ανακοίνωσαν ότι το Φάληρο επιλέχθηκε για να αποσυμφορήσει το λιμάνι του Πειραιά από τα κρουαζιερόπλοια.
Θα ήταν τα νέα, θαλάσσια αυτή τη φορά, τείχη για την περιοχή, ενώ ήταν αναγκαίο να γίνει και εκβάθυνση του φαληρικού όρμου!
Ανάπλαση Φαληρικού Όρμου Το Φάληρο σήμερα |
Οι νέες επιλογές λέγεται πως ακυρώθηκαν ύστερα από διαμαρτυρία του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος», που είχε ήδη ξεκινήσει τα έργα στον παλιό ιππόδρομο και θεωρούσε πως δεν θα ήταν το ιδανικό περιβάλλον για τον νέο πολιτιστικό πόλο.
Με αυτές τις παλινωδίες χάθηκε το ΕΣΠΑ 2008-2014 που είχε αρκετά κονδύλια για έργα και η τότε κυβέρνηση επιχείρησε να τα εντάξει στο νέο ΕΣΠΑ.
Απεντάχθηκε όμως στα τέλη του 2014 γιατί δεν εξασφάλισε τα 330 εκατ. ευρώ που καλύπτουν τον προϋπολογισμό τους.
Μετά τον σάλο που είχε δημιουργηθεί, ο τότε υπουργός Μ. Χρυσοχοΐδης είχε υποσχεθεί να προχωρήσει χωριστά το αντιπλημμυρικό και το οδικό έργο, συνολικού ύψους 150 εκατ. ευρώ.
Τον περασμένο Απρίλιο η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι 480 στρέμματα, από τον Κηφισό ώς την Εσπλανάδα στο Δέλτα, παραχωρούνται στην Περιφέρεια Αττικής για 40 χρόνια, ενώ στη συνέχεια τα συναρμόδια υπουργεία Υποδομών και Περιβάλλοντος παρέδωσαν πλήρεις μελέτες.
Πρόσβαση στη θάλασσα
«Εχουμε εξασφαλίσει τους πόρους και είμαστε έτοιμοι να δημοπρατήσουμε τα δύο έργα ώς το τέλος του χρόνου», δήλωσε στην «Εφ.Συν.» ο Χρήστος Καπάταης, αντιπεριφερειάρχης του Νότιου Τομέα, και πρόσθεσε:
«Είναι απαραίτητα για να θωρακίσουμε τη γύρω περιοχή, όπου για δεκαετίες ζουν με τον φόβο της πλημμύρας 160.000 πολίτες, αλλά και να δώσουμε σε όλο το Λεκανοπέδιο πρόσβαση στη θάλασσα».
Οι πρώτες παρεμβάσεις στον Φαληρικό όρμο περιλαμβάνουν:
■ Μετατόπιση της παραλιακής λεωφόρου κατά 80-100 μέτρα προς τον Νότο. Σε μήκος 1.800 μέτρων θα επανέλθει στην επιφάνεια του εδάφους και σε ορισμένα σημεία θα «βυθιστεί» για να επιτρέψει στους βασικούς δρόμους της Καλλιθέας και του Μοσχάτου να συνεχίσουν ώς τη θάλασσα.
■ Κατασκευή «ξηρού» καναλιού παράλληλα προς τη νέα λεωφόρο και πλάτους 35 μέτρων, που θα υποδέχεται τα νερά της βροχής από τις γύρω γειτονιές. Θα συνδυάζεται με εκβάθυνση των εκβολών του Κηφισού, που είναι αναγκαία για να ανανεώνονται τα νερά.
Τα δύο έργα υπολογίζεται να ξεκινήσουν στα τέλη του 2017 και να παραδοθούν σε λιγότερο από τρία χρόνια.
Σε αυτό το διάστημα η κυκλοφορία των οχημάτων αλλά και του τραμ θα γίνεται από την παλιά λεωφόρο, καθώς και τον δρόμο που έχει ήδη κατασκευαστεί δίπλα στα λεγόμενα «γραμμικά» ολυμπιακά κτίρια, που έχουν παραχωρηθεί στην Περιφέρεια Αττικής.
Στο μικροσκόπιο βρίσκεται η μελέτη για τη διαμόρφωση του χώρου που έχει εκπονηθεί από το 2014 για λογαριασμό του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» από τον αρχιτέκτονα Ρέντζο Πιάνο, ο οποίος έχει σχεδιάσει τα νέα κτίρια της Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
Προβλέπει παράκτιο άλσος, που θα διαθέτει 3.500 δέντρα και πάνω από 200.000 θάμνους. Προσθέτει όμως νέα δόμηση 5.500 τετραγωνικών και τεχνητούς λόφους, που έχουν εγκριθεί από το ΣτΕ αλλά θα επανεξεταστούν.
Άλλωστε η διαμόρφωση του παράκτιου χώρου δεν έχει εξασφαλίσει πόρους και δεν μπορεί να ξεκινήσει αν δεν προχωρήσουν τα οδικά και αντιπλημμυρικά έργα.