Ο κανόνας είναι, προτού κατασκευαστεί ένα έργο, να διασφαλίζεται η περιβαλλοντική αδειοδότηση ή η νόμιμη απαλλαγή του από την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Φαίνεται πως, όταν πρόκειται για την «αμαρτωλή» εγκατάσταση της Φυλής, που εξακολουθεί να υποδέχεται το σύνολο σχεδόν των σκουπιδιών της Αττικής, ο κανόνας αυτός δεν ισχύει.
Τι μας κάνει να προβάλουμε αυτόν τον ισχυρισμό; Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από την έκπληξη που νιώσαμε όταν διαπιστώσαμε -πριν από λίγες μέρες- ότι έχει αρχίσει να γίνεται μαζική απόθεση σκουπιδιών στα τελευταία «κύτταρα» του ΧΥΤΑ Φυλής, τα περίφημα Β3 και Β6 της λεγόμενης β΄ φάσης, πράγμα που το αποδεικνύει η πρώτη από τις φωτογραφίες που επισυνάπτουμε. Η έκπληξη έγκειται στο γεγονός ότι το συγκεκριμένο έργο βρίσκεται σε διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη (το Δυτικό Μέτωπο έχει καταθέσει συγκεκριμένες ενστάσεις και ερωτήματα για διάφορες πτυχές του έργου). Από αυτήν την άποψη, έχουμε να κάνουμε με μη σύννομη δραστηριότητα, την οποία το Δυτικό Μέτωπο έχει καταγγείλει στη Διεύθυνση περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΥΠΕΝ (α.π. 34179/31.7.2017) και στους επιθεωρητές περιβάλλοντος.
Ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα αποτελεί, όμως, αυτό που «οδήγησε» τον ΕΔΣΝΑ στην παράνομη και εσπευσμένη έναρξη λειτουργίας των κυττάρων Β3 και Β6 της β΄ φάσης του ΧΥΤΑ Φυλής. Δεν είναι τίποτα άλλο από την εξάντληση των υφιστάμενων ενεργών κυττάρων (είναι θέμα ημερών, πλέον), που αποτυπώνεται στη δεύτερη από τις φωτογραφίες που επισυνάπτουμε. Οι «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» γνωρίζουν πολύ καλά ότι τα κύτταρα Β3 και Β6 είναι τα τελευταία διαθέσιμα στο ΧΥΤΑ Φυλής και η έναρξη της λειτουργίας τους σηματοδοτεί την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης, καθώς οι τεχνικές υπηρεσίες του ΕΔΣΝΑ τους δίνουν «ζωή» δύο χρόνια, συνυπολογίζοντας την επέκταση και την εκβάθυνση που προωθείται (γι αυτό και έχει ζητηθεί η νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση).
Η εξέλιξη αυτή φέρνει και πάλι στο φως τα τεράστια κενά του νέου περιφερειακού σχεδιασμού διαχείρισης αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Αττικής, που μόνο στα λόγια ενστερνίζεται την αποκεντρωμένη διαχείριση. Καθώς δεν υποστηρίζει ουσιαστικές δημοτικές – διαδημοτικές υποδομές και δραστηριότητες προδιαλογής και ανάκτησης υλικών και δεν δημιουργεί τις αναγκαίες προϋποθέσεις για να μειωθούν δραστικά οι ποσότητες των αποβλήτων που θα οδηγούνται για ταφή. Και -από πάνω- δεν περιέχει καμία συγκεκριμένη πρόβλεψη για τους νέους αναγκαίους χώρους ασφαλούς διάθεσης (ΧΥΤΑ/Υ), που έχει ανάγκη η Αττική, φυσικά δίκαια κατανεμημένους σε όλες τις περιοχές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η μελέτη του ΕΔΣΝΑ για την αξιοποίηση ανενεργών λατομικών χώρων (και για τους νέους ΧΥΤΑ) μόλις την Τρίτη 1/8/2017 ήρθε στην ΕΕ του ΕΔΣΝΑ για παραλαβή και για μια πρώτη συζήτηση. Είναι τρομακτικό και μόνο να σκεφτεί κανείς ότι, ακόμη και αν την Τρίτη 1/8 παίρνονταν αποφάσεις για τη χωροθέτηση νέων ΧΥΤΑ/Υ, είναι αδύνατον η κατασκευή τους να έχει ολοκληρωθεί μέσα στο χρονικό διάστημα των δύο ετών. Το Δυτικό Μέτωπο δεν θα κουραστεί να επισημαίνει ότι η εξέλιξη αυτή εγκυμονεί τον κίνδυνο μιας τεράστιας υγειονομικής και περιβαλλοντικής κρίσης, που αναμένεται όταν και τα κύτταρα Β3 – Β6 θα έχουν γεμίσει και εναλλακτική λύση δεν θα υπάρχει.
Ο κίνδυνος αυτός αντιμετωπίζεται με απίστευτη ελαφρότητα, πρωτίστως από την περιφέρεια Αττικής και τον ΕΔΣΝΑ, αλλά και από όλες τις άλλες πλευρές (κυβέρνηση, κόμματα, ΚΕΔΕ, ΠΕΔ Αττικής, ΠΟΕ ΟΤΑ, κινήματα κλπ.). Ανεξάρτητα από τους λόγους που οδηγούν σε αυτήν τη στάση, η ουσία είναι ότι έτσι δεν προδιαγράφεται το κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής, όπως όλοι διατείνονται, αλλά η δρομολόγηση της επέκτασής του ή -στην καλύτερη περίπτωση- η αναβίωση των καταδικασμένων χωροθετήσεων στο λατομείο Μουσαμά, στο Μελετάνι και στο λατομείο ΤΙΤΑΝ της Μάνδρας, καθόλου τυχαία στα Δυτικά και αυτές (!!!). Ταυτόχρονα, δημιουργείται πρόσφορο έδαφος για να επισπευσθούν διαδικασίες εισαγωγής της καύσης στη διαχείριση των αποβλήτων, κάτι για το οποίο εργάστηκε ο πρώην, όπως εργάζεται και ο νυν αναπληρωτής υπουργός περιβάλλοντος (εννοείται και συγκεκριμένα στελέχη του ΕΔΣΝΑ, πολλοί αυτοδιοικητικοί και οι εργολάβοι).
Η κρίση στη διαχείριση των αποβλήτων της Αττικής δεν είναι μια αόριστη, μελλοντική απειλή. Η κρίση είναι παρούσα και κανείς δε δικαιούται να την προσπερνά, σφυρίζοντας αδιάφορα. Έστω και τώρα, την ύστατη στιγμή, μια αλλαγή πορείας είναι αναγκαία, στηριγμένη σε ένα σύνολο παράλληλων δράσεων, που θα εστιάζουν:
- Στην ουσιαστικοποίηση των τοπικών σχεδίων διαχείρισης των δήμων, σε συνδυασμό με τη διασφάλιση της ανάλογης χρηματοδότησης, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στη μεγάλη ευθύνη που τους αναλογεί στο θέμα της προδιαλογής και της ανάκτησης υλικών.
- Στην άμεση δρομολόγηση ΟΛΩΝ των αποκεντρωμένων μονάδων επεξεργασίας των υπολειμματικών σύμμεικτων, στη βάση της δίκαιης κατανομής των όποιων βαρών και αγνοώντας λογικές περιχαράκωσης και εξαίρεσης συγκεκριμένων περιοχών.
- Στην ταχεία χωροθέτηση και κατασκευή των νέων χώρων ασφαλούς διάθεσης του υπολείμματος, με τρόπο που δε θα στοχοποιεί και πάλι τη Φυλή και το Θριάσιο.
- Στο κλείσιμο της εγκατάστασης της Φυλής, στην περιβαλλοντική αποκατάσταση της ευρύτερης περιοχής, αλλά και στην ουσιαστική αντιμετώπιση τρεχόντων προβλημάτων, όπως η μονιμοποίηση της δυσοσμίας στις δυτικές συνοικίες (πιθανότατα, από τη δραστηριότητα του ΕΜΑΚ Φυλής).
2.8.2017
ΔΥΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ
Συντονισμός φορέων, συλλογικοτήτων και πολιτών Δ. Αττικής – Δ. Αθήνας
oxi.xyta.filis@gmail.com