-Από την έξοδο της λεωφόρου Καλυβίων στην παραλιακή έως και το σημείο εκβολής του ρέματος της Αγίας Τριάδος, αν περπατήσει κάποιος κατά μήκος της παραλίας στο σημείο που σκάει το κύμα, θα δει ημικύκλια και κύκλους κομμένα ή χαραγμένα πάνω στις γνωστές σε όλους μας “πλάκες” του Αγιου Νικολάου.
–Οι “πλάκες” αυτές είναι από ένα λιθόδεμα μεγάλης αντοχής και σκληρότητας που ονομάζεται ψαμμίτης.
Σχηματίζεται από θραύσματα άλλων πετρωμάτων που κατακάθονται στα νερά που τα μεταφέρουν. Στην περίπτωση που αυτά τα θραύσματα συγκολληθούν με κάποια ορυκτή συνδετική ύλη σχηματίζονται τα αντίστοιχα πετρώματα.
Οι ψαμμίτες ανάλογα με την σύσταση υλικού που συνδέει τους κόκκους μεταξύ τους διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες.
α)Ασβεστικοί ψαμμίτες
β)Ορθοχαλαζίτες
γ)Αργιλικοί ψαμμίτες
δ)Σιδηρομιγοί ψαμμίτες
Με αυτή την πρώτη ύλη λοιπόν, οι τεχνίτες, λάξευσαν και έκοψαν τις μυλόπετρες για τους χειρόμυλους ή τις μόκρες όπως τις λέμε στην περιοχή.
–Ήταν μια αρκετά δύσκολη διαδικασία καθώς με το σφυρί και το καλέμι έπρεπε να χαραχθεί ο κύκλος με την διάμετρο που χρειαζόταν,να ανοιγόταν εν μέρη η κεντρική οπή του άξονα και μετά να γινόταν η κάθετη κοπή του κύκλου. Οι χαράξεις πάνω στην επιφάνεια της πλάκας, άρχιζαν πάντα από κάποια άκρη της ώστε να είναι δυνατή η από τα πλάγια οριζόντια αποκοπή του κάτω μέρους του πρώτου μυλόλιθου.
Η κάθετη κοπή ήταν αρκετά επίπονη.
Για κάθε μυλόλιθο έπρεπε να πελεκηθεί πρώτα αυλάκι. Ακολουθούσε η από τα πλάγια οριζοντια αποκοπή του κάτω μέρους.
–Ο ΧΕΙΡΟΜΥΛΟΣ Ή ΜΟΚΡΑ, ήταν ο απλούστερος τύπος μύλου, απαραίτητη οικοσκευή για κάθε “νοικοκυρόσπιτο”.
Δυο πέτρες που έσπαγαν ανάμεσά τους τους σπόρους, με την βοήθεια της φυγόκεντρου δύναμης. Αναφορές για χρήση χειρόμυλου υπάρχουν στα Ομηρικά Έπη, στην Λυσιστράτη του Αριστοφάνη, ενώ χειρόμυλος βρέθηκε και στο ναυάγιο των Αντικυθήρων.
Στο Εθνικό αρχαιολογικό μουσείο, υπάρχει πύλινο ειδώλιο του 5ου αιώνα π.Χ, “Αλέστρας με χειρόμυλο”.
— Χρησιμοποιούταν για άλεσμα κόκκων σταριού, κριθαριού, ρεβιθιών, φάβας κ.α. Υλικών δηλαδή που ήθελαν σύνθλιψη.
Συχνά έτριβαν και χοντρό αλάτι για να το κάνουν ψιλό.
Σε περιόδους πολέμων που οι Νερόμυλοι, ανεμόμυλοι δεν δούλευαν, άλεθαν με πολύ κόπο στις “μόκρες” τους σπόρους για να κάνουν αλεύρι.
–Στα Καλύβια, γνωστός για την κατασκευή χειρόμυλων, ήταν ο Ιωάννης Κ. Γκίνης ο οποίος δούλευε και σε νταμάρια.
Αυτός έφτιαχνε μόκρες με πρώτη ύλη τις πλάκες του Αη Νικόλα. Δυστυχώς εκτελέστηκε σε ηλικία 42 ετών, από τους Ιταλούς στο Κούρνοβο στην “εκτέλεση των 106”. (Υπάρχει σχετικό αφιέρωμα στην ομάδα)
Γιώτα Ν. Δράκου, πρώτη ανάρτηση στην ομάδα: “Καλύβια (Κουβαρά) “Πες μου χωριό μου”
Πηγές:
-Διαδίκτυο (Γεωλογικά στοιχεία και σύγκριση δεδομένων)
-Μαρτυρίες ηλικιωμένων Καλυβιωτών, μεταξύ των οποίων
και του Κων/νου Γκίνη, γιου του Ιωάννου Γκίνη.
-Φωτογραφίες Γιώτας Δράκου της παραλίας, από το διαδίκτυο οι άλλες δυο.