Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην ερώτηση ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος
Οι ελληνικές αρχές είναι υπεύθυνες για την κατάλληλη αξιοποίηση των ενωσιακών και εθνικών κονδυλίων, ώστε οι φορείς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών να μπορούν να ασκούν τα καθήκοντά τους κατά τον δέοντα τρόπο, τονίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαντώντας στην ερώτηση των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ αναφορικά με τον νέο αντιπεριβαλλοντικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης.
Οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρης Παπαδημούλης, Κώστας Αρβανίτης, Αλέξης Γεωργούλης, Στέλιος Κούλογλου και Έλενα Κουντουρά, στην ερώτηση που κατέθεσαν σημείωναν ότι «η ελληνική κυβέρνηση με διαδικασία φαστ τρακ και χωρίς να λειτουργεί η Βουλή σε πλήρη απαρτία λόγω COVID19, και με την έντονη αντίδραση ΜΚΟ και πολιτών, αλλάζει τη νομοθεσία σε ζητήματα που αφορούν τις διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης, τη διαχείριση των αποβλήτων, ενώ νομοθετεί ουσιαστικά την κατάργηση της διαβούλευσης, μέσω αύξησης της διάρκειας ισχύος των Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, και σταδίων που δε μπορεί να γνωμοδοτήσει μια δημόσια αρχή ή το κοινό, με αποτέλεσμα να εκλείπει η δημόσια συμμετοχή από τις διαδικασίες της ΕΠΕ. Ερχόμενη, έτσι σε αντίθεση με την Οδηγία 2011/92/ΕΚ (άρθρα 6, 11), με το άρθρο 191 της Συνθήκης ΕΕ και με τη Σύμβαση Αάρχους (άρθ. 6 παρ. 10). Επίσης, έρχεται σε αντίθεση με την λογική της Οδηγίας 2011/92/ΕΕ αναφορικά με την εξαίρεση από την διαδικασία ΕΠΕ κατηγοριών έργων, τα οποία ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον».
Στο πλαίσιο αυτό, ρωτούσαν:
1) Αν είναι ενήμερη για τις προτεινόμενες μεταβολές στη νομοθεσία και αν αυτές συνάδουν με την εφαρμογή του Ενωσιακού δικαίου;
2) Και συγκεκριμένα αν συμφωνούν οι παραπάνω ρυθμίσεις με τους στόχους και τις προβλέψεις των αντίστοιχων Οδηγιών;
Επίσης σημείωναν «την αντίθεση η χώρα με τα μεγαλύτερα ποσοστά στην επικράτεια της στο Δίκτυο Natura 2000 (περισσότερο από 30% στη χέρσο και 20% στη θάλασσα) να νομοθετεί τον, εκ των προτέρων, καθορισμό χρήσεων γης και δραστηριοτήτων στις περιοχές Natura 2000, χωρίς επιστημονικές μελέτες και τεκμηρίωση, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εφαρμοστούν ικανοποιητικά οι Οδηγίες των οικοτόπων και της ορνιθοπανίδας (92/43/ΕΟΚ, 2009/147/ΕΕ) και να καταλήγουμε στην επιλογή να επιτρέπεται κατοικία, οδοί, κατασκευές δικτύων υποδομής, σε όλες τις προστατευόμενες περιοχές ενώ συγχέονται οι χρήσεις γης με τις ψυχαγωγικές δραστηριότητες ουσιαστικά ακυρώνοντας το έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη με χρηματοδότηση από το τρέχον ΕΣΠΑ για την εκπόνηση Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και προτάσεων για Σχέδια Διαχείρισης των περιοχών».
Και ρωτούσαν την Επιτροπή:
1) Συμφωνούν οι παραπάνω ρυθμίσεις με τους στόχους και τις προβλέψεις των αντίστοιχων Οδηγιών;
2) Εγείρονται θέματα λόγω προηγούμενων και υφιστάμενων χρηματοδοτήσεων, στο πρόγραμμα εκπόνησης των ΕΠΜ αλλά και στους ίδιους τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών;
Στην απάντησή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει τα εξής:
«Η Επιτροπή έχει δηλώσει ότι μια σημαντική πρόκληση για την αποτελεσματική προστασία και διαχείριση των τόπων του Natura 2000 στην Ελλάδα είναι η θέσπιση εθνικού συστήματος για την ολοκληρωμένη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών (όπου περιλαμβάνονται η στρατηγική, η διάρθρωση, τα προγράμματα διαχείρισης, οι αρμοδιότητες, η χρηματοδότηση, η επιβολή της νομοθεσίας και η παρακολούθηση).
Για να βοηθήσει την Ελλάδα, η Επιτροπή στήριξε τη δημιουργία φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών και διέθεσε κονδύλια της ΕΕ κατά τις προηγούμενες περιόδους προγραμματισμού για τη συγχρηματοδότηση της έναρξης λειτουργίας τους. Επιπλέον, η Επιτροπή συμφώνησε να συγχρηματοδοτήσει την έναρξη λειτουργίας οκτώ νέων φορέων διαχείρισης που συστάθηκαν με τον νόμο 4519/2018.
Οι ελληνικές αρχές είναι υπεύθυνες για την κατάλληλη αξιοποίηση των ενωσιακών και εθνικών κονδυλίων, ώστε οι φορείς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών να μπορούν να ασκούν τα καθήκοντά τους κατά τον δέοντα τρόπο, σύμφωνα με τις διατάξεις των οδηγιών για τα πτηνά (1) και τους οικοτόπους (2).
Η Επιτροπή έχει επανειλημμένα επιστήσει την προσοχή των ελληνικών αρχών στο εν λόγω ζήτημα, μεταξύ άλλων μέσω του διμερούς διαλόγου που πραγματοποίησε μαζί τους στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τη φύση, τον άνθρωπο και την οικονομία. Η Επιτροπή παρέπεμψε επίσης την Ελλάδα στο Δικαστήριο της ΕΕ λόγω της μη θέσπισης των αναγκαίων στόχων και μέτρων διατήρησης για τους τόπους του Natura 2000 εντός του εδάφους της, σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας για τους οικοτόπους· στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται επίσης η αποτελεσματική λειτουργία των φορέων διαχείρισης για τους τόπους».
Σημειώσεις
(1) Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (κωδικοποιημένη έκδοση που αντικαθιστά την οδηγία 79/409/ΕΟΚ), ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7.
(2) Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7–50.