Tα θραύσματα και οι ίνες των πλαστικών απορριμμάτων που βρίσκονται εκτεθειμένα στο περιβάλλον, έχουν ήδη εισχωρήσει σε όλα τα επίπεδα των οικοσυστημάτων και της τροφικής αλυσίδας των ελληνικών θαλασσών, σύμφωνα με τα αποτελέσματα πολυεπίπεδης έρευνας που διεξάγει το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας “Αρχιπέλαγος”.
Ειδυλλιακός τουριστικός προορισμός ή ανοιχτή χωματερή;
Σε μία εποχή που συνεχώς αναφερόμαστε στην προστασία του περιβάλλοντος (green deal, γαλάζια & πράσινη ανάπτυξη, ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική κλπ), η Ελλάδα που θα έπρεπε να αποτελεί ανταγωνιστικό και ειδυλλιακό τουριστικό προορισμό, συνεχίζει να παρουσιάζει σε τόσες πολλές περιοχές την ντροπιαστική εικόνα της ανοιχτής χωματερής, τόσο κατά την τουριστική περίοδο, όσο και κατά το υπόλοιπο έτος. Διασκορπισμένα απορρίμματα εντοπίζονται στις άκρες των αστικών και επαρχιακών δρόμων, σε τουριστικές περιοχές, σε πλούσια οικοσυστήματα, δίπλα σε αρχαιολογικούς χώρους και στην πλειονότητά τους καταλήγουν στη θάλασσα.
Μία από τις πολυάριθμες παράνομες χωματερές που ακόμα λειτουργούν στα ελληνικά νησιά, με τα απορρίμματα εκτεθειμένα στους δυνατούς ανέμους. Η “διαχείριση δια του διασκορπισμού” είναι άλλη μία ελληνική καινοτομία….
Διάσπαρτες στην ελληνική επικράτεια είναι οι παράνομες ή ακατάλληλες χωματερές, αλλά και πολυάριθμες χωματερές παράνομης καύσης απορριμμάτων που συνεχίζουν να λειτουργούν από κάποιους δήμους ακόμα και σήμερα. Όλα αυτά, πέρα από το βαρύ αποτύπωμα στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, έχουν και μεγάλο κόστος για τον Έλληνα φορολογούμενο π.χ. περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα στην ΕΕ, μας επιβλήθηκαν μόνο για την περίοδο 2015-2018, και συνεχίζονται…
Όταν χώρες όπως η Γερμανία, η Δανία, η Φινλανδία, το Βέλγιο και η Ολλανδία διαχειρίζονται μέσω υγειονομικής ταφής μόνο το 1% των απορριμμάτων τους, ενώ η Σουηδία έχει ολοκληρωτικά καταργήσει την ταφή των απορριμμάτων, η Ελλάδα επιμένει να διατηρεί το αρνητικό της ρεκόρ στην Ε.Ε. θάβοντας περισσότερο από το 80% από τα «επίσημα» απορρίμματα. Δεν λαμβάνονται υπόψη βέβαια οι χιλιάδες τόνοι που διασκορπίζονται στο περιβάλλον και δεν καταγράφονται σε καμία στατιστική. Επίσης θεωρούμε επιτυχία ότι επιτέλους φτάσαμε σε ποσοστά ανακύκλωσης 16%, αν και αυτό το ποσοστό οφείλεται κυρίως στην υποδειγματικά οργανωμένη ανακύκλωση που διεξάγουν λίγοι Δήμοι, αλλά και στη μη-οργανωμένη εργασία από συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού π.χ. Ρομά, η συμβολή των οποίων στην ανακύκλωση είναι πραγματικά ανεκτίμητη.
Και αν όλα αυτά είναι αποτέλεσμα της διαχρονικά ανεπαρκούς διαχείρισης των απορριμμάτων, τώρα που το πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης έγινε πλέον μόδα για κάποιους, πολίτες και πολιτεία κοιτάμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Προσπαθούμε να λύσουμε το πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης με περιστασιακές, εποχικές δράσεις, επιλογές lifestyle, ή ακόμα και με τη φετινή «καινοτομία» να αναρτούμε ψευδείς και παραπλανητικές αφίσες σε αεροδρόμια κλπ για plastic-free προορισμούς, αναφερόμενοι σε νησιά που δεν έχουν ούτε καν στοιχειώδη διαχείριση απορριμμάτων.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, οι πολίτες γίνονται αποδέκτες μίας προσπάθειας αποπροσανατολισμού από τις πραγματικές αιτίες και τις λύσεις αυτού του προβλήματος. Επί δεκαετίες αφήσαμε το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στην Ελλάδα να διογκωθεί σε ένα δυσθεώρητο επίπεδο, κατασπαταλώντας τα εθνικά και ευρωπαϊκά κονδύλια που θα μπορούσαν να καλύψουν τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών. Τώρα κάποιοι θέλουν να μας πείσουν ότι απλώς και μόνο εάν αλλάξουμε το πλαστικό καλαμάκι μας με ένα βιοδιασπώμενο (και τίποτε άλλο), συμβάλλουμε στη λύση του προβλήματος, παρόλο που η υπόλοιπη ζωή μας περιβάλλεται από πλαστικά μίας χρήσης.
Στο χορό μάλιστα μπαίνουν ακόμα και ιδρύματα, ΜΜΕ και εταιρείες που διαθέτουν οικονομική επιφάνεια, αλλά και άμεσες προσβάσεις στις κρατικές αρχές. Όμως αντί με τα μέσα που διαθέτουν να συμβάλλουν ουσιαστικά στη λύση του προβλήματος, συμβάλλουν στη διαιώνιση του, αποπροσανατολίζοντας τελικά τους πολίτες, καθώς αναλώνονται σε επικοινωνιακές δράσεις και επετειακούς καθαρισμούς παραλιών.
(οι καθαρισμοί παραλιών είναι μία δράση που πολύ καλώς γίνεται επί χρόνια ανά την Ελλάδα από φορείς πολιτών – δράση που όλοι μας θεωρούμε ως κάτι το αυτονόητο. Από τους παραπάνω φορείς όμως θα περιμέναμε κάτι το περισσότερο, αν πραγματικά τους ενδιέφερε αυτό το φλέγον ζήτημα και δεν επικεντρώνονταν μόνο σε επικοινωνιακές δράσεις)
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω δεν είναι μόνο το υπέρογκο κόστος των προστίμων που τελικά όλοι επιβαρυνόμαστε, ούτε τα διάσπαρτα σκουπίδια που ενοχλούν την αισθητική μας, αλλά η επικίνδυνη πλαστική ρύπανση, που χρόνο με τον χρόνο συσσωρεύεται και διογκώνεται, εισέρχεται στα οικοσυστήματα και την τροφική αλυσίδα και αποτελεί τη βαριά, τοξική, κληρονομιά που θα αφήσουμε στις επόμενες γενιές.
Έρευνα για την Πλαστική Ρύπανση στις Ελληνικές Θάλασσες
Για τις επιπτώσεις της πλαστικής ρύπανσης, το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σε πολίτες και αρχές, με βάση τα αποτελέσματα της πολυεπίπεδης έρευνας που διεξάγει.
διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ