Η μεταφορά των διαδικασιών προβολής και πώλησης προϊόντων και υπηρεσιών στο διαδίκτυο έχει ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια (από το 1996 συγκεκριμένα).
Σήμερα, βρισκόμαστε στο στάδιο κατά το οποίο το καταναλωτικό κοινό είναι σε μεγάλο βαθμό εξοικειωμένο με τις online συναλλαγές και τις έννοιες cart (καλάθι), checkout (ταμείο), favorites (αγαπημένα), verification code (κωδικός επαλήθευσης πληρωμής κατά τη χρέωση της χρεωστικής/πιστωτικής κάρτας), tracking number (κωδικός αποστολής). Παγκοσμίως, ένα 40% των χρηστών του διαδικτύου έχει κάνει τουλάχιστον μία αγορά online, το 17% του παγκόσμιου τζίρου προήλθε φέτος από το ηλεκτρονικό εμπόριο, ενώ το ποσοστό αυτό διπλασιάστηκε μέσα στα τελευταία 5 χρόνια.
Η δυνατότητα που έχουν πλέον οι καταναλωτές να ψωνίζουν από το σπίτι ή από όπου βρίσκονται χωρίς να απαιτείται η φυσική τους παρουσία στο κατάστημα –με όλες τις διευκολύνσεις που συνεπάγεται αυτό (οικονομία σε χρόνο, αγορά προϊόντων από απομακρυσμένη περιοχή, περισσότερος χρόνος για έρευνα αγοράς, ευκολότερη σύγκριση τιμών μεταξύ καταστημάτων κ.ά.)– ωθεί όλο και περισσότερα άτομα να προτιμήσουν το διαδίκτυο για τις αγορές τους. Η φυσική αγορά όμως φαίνεται να εξακολουθεί να κρατάει τα ηνία και αυτό οφείλεται πιθανόν στα πλεονεκτήματα που έχει η επίσκεψη σε ένα φυσικό κατάστημα σε σχέση με τη διαδικασία της ηλεκτρονικής αγοράς. Τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα της πρώτης φαίνεται ότι είναι τα εξής:
H παρουσία ενός πωλητή που μπορεί να καθοδηγήσει τον καταναλωτή σε σχέση με το προϊόν που καλύπτει καλύτερα την ανάγκη του.
Η διαμόρφωση του χώρου και των προιόντων έτσι ώστε να τα ανακαλύπτει ει δυνατόν με μια ματιά.
Η δυνατότητα να βιώσει με τις αισθήσεις του το προιόν ή και να το δοκιμάσει επιτόπου.
Η συνολική εμπειρία της επίσκεψης σε ένα φυσικό κατάστημα ως κοινωνική εμπειρία.
Ανάλογα με την κατηγορία του προϊόντος και σε τι βαθμό το προϊόν απαιτεί τα παραπάνω, η πώλησή του μπορεί να γίνεται ευκολότερα και αποδοτικότερα σε ένα φυσικό κατάστημα ή σε ένα ηλεκτρονικό αντίστοιχα. Η αγορά μιας κατοικίας πχ. προϋποθέτει την επίσκεψη του ενδιαφερόμενου στο χώρο και ως εκ τούτου δεν έχει μετατοπιστεί ούτε κατ’ ελάχιστο στο διαδίκτυο, ενώ ένα στα δύο κινητά τηλέφωνα αγοράζεται πλέον μέσω διαδικτύου.
Στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους νέες τεχνολογίες που προσπαθούν να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ φυσικού και ηλεκτρονικού περιβάλλοντος απεικονίζοντας το χώρο ως διαδραστική περιήγηση 360 μοιρών με δυνατότητα πλοήγησης εντός του · ο λόγος, για τις εικονικές περιηγήσεις ή αλλιώς Virtual Tour.
.
Εικονική περιήγηση (Virtual Tour – Virtual Walkthrough)
Οι εικονικές περιηγήσεις (Virtual Tours) είναι φωτογραφίες 360 μοιρών συνδεδεμένες μεταξύ τους με τρόπο που δίνει στον χρήστη την αίσθηση ότι κινείται στον χώρο που απεικονίζουν. Η προβολή τους γίνεται από κινητό, tablet ή σταθερό υπολογιστή.
Σε μια απλή εικονική περιήγηση, ο χρήστης μπορεί να κινηθεί στο χώρο πατώντας τα βελάκια πλοήγησης, μπορεί να “στρέψει τη ματιά του” προς οποιαδήποτε κατεύθυνση και να κάνει μεγέθυνση σε αντικείμενα ενδιαφέροντος. Σα να είναι εκεί.
Οι εφαρμογές και οι προεκτάσεις αυτής της τεχνολογίας είναι πάρα πολλές και μέχρι στιγμής οι επιχειρηματικοί τομείς που την έχουν υιοθετήσει είναι οι εξής:
Μεσιτικά γραφεία – αγορά ακινήτων
Χώροι εκδηλώσεων – δεξιώσεων
Ξενοδοχεία – κατοικίες βραχυχρόνιας μίσθωσης
Χώροι πολιτισμού (αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία, μουσεία κ.ά.)
Χώροι εστίασης
Εκπαιδευτικά ιδρύματα
Καταστήματα
Γκαλερί
Σκάφη αναψυχής κά.
Το θέμα της παρουσίασης μέσω μιας εικονικής περιήγησης μπορεί να είναι οτιδήποτε έχει ενδιαφέρον και μπορεί να φωτογραφηθεί: από ένα κατάστημα επίπλων μέχρι τον Παρθενώνα. Δείτε εδώ ένα σχετικό παράδειγμα στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους ενός σκάφους αναψυχής που διατίθεται προς ενοικίαση*.
Virtual Shops
Τα Virtual Shops είναι εξειδικευμένες εικονικές περιηγήσεις μέσα σε καταστήματα. Παρέχουν ό,τι ακριβώς και τα απλά Virtual Tour αλλά επιπρόσθετα παρέχουν όλες τις λειτουργίες E-commerce: Επιτρέπουν στο χρήστη να δει περισσότερες πληροφορίες για κάθε προϊόν που βλέπει καθώς περιηγείται μέσα στο Virtual κατάστημα (περιγραφή, φωτογραφίες και βίντεο, τιμή κά), να προσθέσει το προϊόν στο ηλεκτρονικό του καλάθι και να ολοκληρώσει ηλεκτρονικά την αγορά του όταν το επιθυμεί.
Η επιτυχία και το συγκριτικό πλεονέκτημα των Virtual Tour σε σχέση με άλλες τεχνολογίες προβολής ενός καταστήματος στο διαδίκτυο, είναι η εμπειρία εμβύθισης (immersion) και η ελευθερία κίνησης. Ο χρήστης δηλαδή ανακαλύπτει το κατάστημα που απεικονίζεται σα να ήταν εκεί, ελεύθερος να μετακινηθεί όπου επιθυμεί (σε αντίθεση με τα video) και έχοντας δυνατότητα πλήρους θέασης από κάθε θέση που βρίσκεται (σε αντίθεση με τις φωτογραφίες). Θα μπορούσε κανείς να πει ότι τα Virtual Shops ως εμπειρία, είναι ό,τι πιο κοντινό στη φυσική παρουσία ενός ατόμου στο κατάστημα. Δείτε εδώ ένα σχετικό παράδειγμα καταστήματος επίπλων στην Αθήνα*.
Λύσεις και προκλήσεις
Στην κρίσιμη αυτή περίοδο, κατά την οποία πολλά δεδομένα έχουν ανατραπεί λόγω του επιδημίας του κορονοϊού, των επακόλουθων αυστηρών περιορισμών στην μετακίνηση των ατόμων αλλά και της διακοπής της κανονικής λειτουργίας των καταστημάτων, οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων αλλά και οι καταναλωτές καλούνται να ξεπεράσουν αυτά τα εμπόδια, στο μέτρο που αυτό είναι δυνατό.
Οι τεχνολογίες εικονικής περιήγησης, με τη δυνατότητα που έχουν να μεταφέρουν πιστά την εικόνα ενός χώρου μέσω του διαδικτύου, μπορούν να αποτελέσουν ένα σημαντικό εργαλείο που θα επιτρέψει στους επιχειρηματίες να ξανα-ανοίξουν -έστω και εικονικά- τα καταστήματά τους έτσι ώστε να επουλώσουν σε ένα βαθμό τα τραύματα της εποχής της καραντίνας και ενδεχομένως να ξαναχτίσουν μια νέα σχέση με τους πελάτες τους που να θυμίζει την κανονικότητα της προ-καραντίνας εποχής.
Εναπόκειται στην κρίση του κάθε επιχειρηματία να γνωρίσει και να αξιολογήσει αυτές τις νέες τεχνολογίες και να αποφασίσει πως και σε τι βαθμό μπορούν να του φανούν χρήσιμες.
*Τα παραδείγματα Virtual Tour ανήκουν στο portfolio της Rabit360.
Δημήτρης Καρράς
Υπ. Διδάκτωρ-Πάντειο Πανεπιστήμιο
Τμήμα Ψυχολογίας – Εργαστήριο Δυνητικών Κοινοτήτων