Σημαντικό γεγονός, η 15η Πανελλήνια Σύνοδος των ΦοΔΣΑ που πραγματοποιήθηκε 2 έως 4 Νοεμβρίου 2023 στο ξενοδοχείο Elite City Resort, στην Καλαμάτα με κεντρικό θέμα: «Διαχείριση Απορριμμάτων – Ζητήματα Προσαρμογής στο Ευρωπαϊκό Κεκτημένο».
Ο φίλος Θεόδωρος Βώρος, Οικονομολόγος Στατιστικός MSc, ο συνεργάτης που μας έδωσε την ευκαιρία να αναδείξουμε μέσα από την εκπομπή ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ το καινοτόμο φαινόμενο με τις Πράσινες Γωνίες Ανακύκλωσης στην Β. Κέρκυρα, παρακολούθησε την Σύνοδο και μας δίνει μία γεύση μέσα από την συνέντευξη που παραχώρησε στις 30.11.23 στην ΕΡΑ και την Μαρια Παγκράτη.
Παραθέτουμε την απομαγνητοφώνηση των απαντήσεων του Θ. Βώρου μέσα από την οποία με απλά λόγια συνοψίζονται οι νέες εξελίξεις στη Διαχείριση απορριμμάτων.
“..Στην σύνοδο των φορέων διαχείρισης σημαντικό ήταν ότι υπήρξαν και εκπρόσωποι και αξιωματούχοι από την κομισιόν, τέθηκαν τα θέματα και από αυτούς και μας εξήγησαν δηλαδή ότι για να χρηματοδοτηθούν τα έργα από την κομισιόν, οπωσδήποτε πρέπει να υπακούν στις ευρωπαϊκές οδηγίες και το πιο σημαντικό είναι ότι θα πρέπει όλες μονάδες που θα θα δημιουργηθούν για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων, να μετατραπούν από μονάδες επεξεργασίας των σύμμεικτων που είναι σήμερα, ακόμα και αυτές που είναι σε διαδικασία υλοποίησης η δημοπράτησης, σε μονάδες ανάκτησης και ανακύκλωσης…”.
“Υπάρχει ήδη συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με την κομισιόν να χρηματοδοτηθεί με 600 εκατομμύρια όλος ο ελληνικός σχεδιασμός αλλά με βασική προϋπόθεση ότι όλες οι μονάδες να μετατραπούν σε μονάδες ανακύκλωσης”.
“Το θέμα είναι πώς μετατρέπεις μία μονάδα σε μονάδα ανακύκλωσης και για να γίνει αυτό θα πρέπει να διαμορφωθούν έτσι, ούτως ώστε να υποδέχονται την χωριστή συλλογή και ανακύκλωση που είναι πλέον απαίτηση οπότε η Ελλάδα θα πρέπει να τρέξει τώρα”.
“Αναφορικά με τη Κέρκυρα, όλοι οι περιφερειακοί σχεδιασμοί (ΠΕΣΔΑ) θα πρέπει να αναμορφωθούν, όλοι μηδενός εξαιρουμένου ακόμα και αυτοί που έχουν ήδη εγκριθεί άρα και ο δικός μας περιφερειακός σχεδιασμός για τα Ιόνια Νησιά θα πρέπει να αναμορφωθεί. Τι σημαίνει τώρα αυτή η αναμόρφωση. Μέχρι τώρα οι ΠΕΣΔΑ ήταν ένα κείμενο που περιέγραφε ποια ήταν παρούσα κατάσταση και το που θέλουμε να πάμε”.
“Η απαίτηση η καινούργια τώρα, είναι είναι τα βήματα που θα κάνεις για να πας εκεί που θέλεις , τον Οδικό Χάρτη δηλαδή, χρονοδιαγράμματα κλπ, όλα αυτά πρέπει να συνοδεύονται από πάρα πολύ καλή τεκμηρίωση, ανάλυση κόστους-οφέλους, θα πρέπει να εξηγείς για ποιο λόγο επιλέγεις το συγκεκριμένο δρόμο, για ποιο λόγο πλεονεκτεί από τους υπόλοιπους και ότι αυτό τελικά είναι η βέλτιστη λύση. Μόνο έτσι οι Ευρωπαίοι θα δεχθούν να χρηματοδοτήσουν τα Ελληνικά σχέδια και είναι σημαντικό αυτό που σας λέω γιατί μέχρι τώρα δεν υπήρχε σημαντική τεκμηρίωση με αποτέλεσμα να πηγαίνουν οι φάκελοι στις Βρυξέλλες όπως αυτοί της Πελοποννήσου και να απορρίπτονται γιατί δεν είχαν καλή τεκμηρίωση. Γιατί αυτή είναι η αδυναμία μας, να κατανοήσουμε όταν βγαίνει μία ευρωπαϊκή οδηγία που είναι δεσμευτική και εμείς την αγνοούμε για χρόνια, παρά το γεγονός ότι γνωρίζουμε από την κομισιόν και μέσα από έγκαιρες προειδοποιήσεις και ετήσιες εκθέσεις που δείχνουν και τις αδυναμίες για κάθε χώρα και δίνουν και τις κατευθύνσεις. Έχει φτάσει ακόμα και ο ευρωπαίος επίτροπος Βιργκίνιους Σινκεβίτσιους να κάνει παρέμβαση στην ελληνική βουλή τον Νοέμβριο του 21, που εξηγούσε ότι κινδυνεύει η Ελλάδα να χάσει όλο το πακέτο της ευρωπαϊκής βοήθειας εάν συνεχίσει με τον τρόπο που συνεχίζει”.
“Αναφορικά με την ΚΑΥΣΗ, υπάρχει σαφέστατη ευρωπαϊκή οδηγία που εξηγεί ότι είναι δεσμευτικός ο στόχος να πιάσουμε 65% ανακύκλωση μέχρι το 2035, να πετύχουμε υπόλειμμα το πολύ μέχρι 10% το οποίο θα οδηγείται προς ταφή και επίσης κάτι που δεν το συζητάμε εμείς εδώ στην Ελλάδα είναι η ανάστροφη πυραμίδα των επιλογών που σημαίνει ότι έχουμε συγκεκριμένες επιλογές που θα πρέπει να προηγούνται των άλλων δηλαδή:
Η πρώτη μας επιλογή είναι να ακολουθούμε πολιτικές πρόληψης όπως για παράδειγμα μετά τις πλαστικές συσκευασίες μιας χρήσης που απαγορεύονται νομοθετικά είναι οι πολιτικές που μειώνουν τον όγκο της παραγωγής των αποβλήτων
Η δεύτερη επιλογή αφού εξαντλήσουμε την πρώτη, είναι η επαναχρησιμοποίηση
Η τρίτη μας επιλογή είναι η ανακύκλωση και αφού τα εξαντλήσουμε όλα αυτά, στη συνέχεια μπορούμε να μιλήσουμε για ενεργειακή αξιοποίηση, για καύση ως προτελευταία επιλογή πριν την ταφή
Αυτές τις επιλογές πρέπει οπωσδήποτε να τις σεβόμαστε, δεν μπορούμε δηλαδή εμείς να πάμε κατευθείαν στην ενεργειακή αξιοποίηση πριν προηγηθεί ανακύκλωση και τα προηγούμενα στάδια που είπαμε πριν. Αν εμείς επιλέγουμε να κάνουμε καύση αυτό αμέσως μας φέρνει αντιμέτωπους με την κομισιόν. Δεν το θέλει η κομισιόν”
“Ο σχεδιασμός της Κέρκυρας περιλαμβάνει τέσσερις μονάδες μαζί με την άσκηση προαίρεσης, ή μία μονάδα που θα επεξεργάζεται σύμμεικτα απόβλητα, η άλλη μονάδα είναι που θα επεξεργάζεται προδιαλεγμένα οργανικά (ΜΕΒΑ) – χρήσιμη μονάδα που τη θέλουμε και την θέλουμε σε σωστές διαστάσεις. Στην άσκηση προαίρεσης υπάρχει και η δημιουργία ΚΔΑΥ που επίσης θέλουμε και επειδή δεν φτάνει θα προστεθεί ένα ακόμα δυναμικότητας 10.000 τν και το θέλουμε τέτοιο, που να υποδέχεται χωριστά προδιαλεγμένα ανακυκλώσιμα υλικά, με ξεχωριστές γραμμές για το γυαλί,το χαρτί,το πλαστικό και το μέταλο. Επίσης θα περιλαμβάνει μία μονάδα που θα παράγει απορριματογενές καύσιμο, ενεργειακή αξιοποίηση που λέμε, θα παράγει ένα προϊον που λέγεται SRF το οποίο θα προορίζεται για την τσιμεντοβιομηχανία. Εδώ ακριβώς έρχεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και λέει το εξής. Κοιτάξτε σε κάθε επιλογή σας εγώ θέλω να υπάρχει ανάλυση κόστους-οφέλους να το τεκμηριώνετε και να εξηγείτε για ποιο λόγο κάνετε αυτή την επιλογή”.
“Εμείς μέσα στο τεχνικό δελτίο για τη μονάδα παραγωγής SRF λέμε ξεκάθαρα ότι το κόστος παραγωγής ανά τόνο θα είναι από 100 έως 150 ευρ και αφού το φτιάξουμε αυτό θα πρέπει στη συνέχεια να πάει στον αποδέκτη που μπορεί να είναι μία τσιμεντοβιομηχανία που είναι στο Βόλο ή στη Χαλκίδα δηλαδή να επιβαρυνθείς με ένα κόστος που είναι περίπου 200 ευρώ για να φτάσει στον αποδέκτη και αφού φτάσεις εκεί να πληρώσεις και ένα τέλος εισόδου γύρω στα 50 ευρώ οπότε όλα μαζί 400 ευρώ ο τόνος”.
“Και εδώ θα ρθει η ευρωπαϊκή ένωση και θα σε ρωτήσει: εντάξει για ποιο λόγο το κάνεις αυτό το πράγμα? γιατί επιλέγεις μία τόσο ακριβή λύση που δεν θα έχει να το πληρώσεις δηλαδή δημιουργείς πρόβλημα και στον εαυτό σου επιλέγοντας κάτι πολύ κοστοβόρο, μη βιώσιμο , ενώ μπορείς να κάνεις διαλογή στην πηγή και να περιορίσεις το κόστος και αντί για 400 να πληρώσεις 50 ευρώ και εμείς αυτά τα πράγματα πρέπει να τα εξηγήσουμε και η ευρωπαϊκή ένωση σου λέει ότι εγώ θέλω αυτό που επιλέγεις να είναι η βέλτιστη λύση , δυστυχώς οι επιλογές μας μέχρι και σήμερα δεν είναι τέτοιες για αυτό είναι τόσο πιεστική η κομισιόν και για αυτό είναι τόσο απαιτητική και θέλει και συντονισμό των εμπλεκομένων ( τουΥπουργείου, των Φορέων Διαχείρισης, των Δήμων, των τοπικών κοινωνιών) όλοι μαζί να αποδεικνύουν ότι θέλουν να συνεργαστούν με απτά αποτελέσματα. Εαν δεν γίνουν αυτά δεν θα υπάρξει χρηματοδότηση και πρέπει η Ελλάδα να να προχωρήσει μόνη της. Η Ελλάδα μπορεί να το πληρώσει μόνη της? όταν πχ η ΚΕΔΕ έχει προβάλλει αδυναμία να πληρώσει το τέλος ταφής το οποίο είναι Ευρωπαϊκή υποχρέωση “?
“Υπ όψιν ότι η αρχιτεκτονική του ΤΕΛΟΥΣ ΤΑΦΗΣ είναι τέτοια που λέει ότι οι δήμοι πληρώνουν :ήταν 20 ευρ το 2022, 25ευρώ το 2023 ευρώ, 30 ευρώ γίνεται από 1/1/24 και φτάνει στα 55 ευρώ το 2027 αλλά το σημαντικό εδώ είναι ότι ενώ είναι ένας πόρος ο οποίος κατευθύνεται προς τον ΕΟΑΝ και θα δημιουργηθεί ένα πράσινο ταμείο και στη συνέχεια οι Δήμοι θα μπορούν να πάρουν το 50% αυτών που έχουν δώσει -από το τέλος ταφής – να το πάρουν πίσω με τη μορφή δράσεων γιατί την κυκλική οικονομία, οπότε μπορούμε να το σκεφτούμε και ως επένδυση, οι Δήμοι υποκριτικά λένε ότι είναι ένα χαράτσι που δεν είναι χαράτσι γιατί εξηγώ ότι το 50% επιστρέφεται με τη μορφή δράσεων για την κυκλική οικονομία. Για παράδειγμα: θες να κάνεις ας πούμε μία δράση για τη χωριστή συλλογή, θέλεις να κάνεις ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης και επιμόρφωσης του κόσμου, θέλεις να κάνεις ας πούμε ένα ΚΔΑΥ κλπ μπορείς να πάρεις από κει ποσά μέχρι 50% έκπτωση και δικαιούσαι ακόμα άλλο ένα 40% εάν είσαι από τους δήμους που έχουν υψηλά ποσοστά ανακύκλωσης , οπότε υπάρχει το κίνητρο το 90% να το πάρεις πίσω και παρόλα αυτά εμείς το ξεχνάμε αυτό και αντί να επικεντρώσουμε την προσοχή μας σε αυτό δεν κάνουμε αυτό αλλά λέμε δεν έχω να πληρώσω. Αυτό λένε οι Δήμοι αυτή τη στιγμή. Δεν έχουμε να πληρώσουμε τα 20, 25 και 30 ευρ. Φανταστείτε τι θα γίνει αργότερα”.
Μπορείτε να ακούσετε το ηχητικό ολόκληρης της συνέντευξης στη σελίδα του Θ. Βώρου ΕΔΩ
Επιμέλεια απομαγνητοφώνησης: ΑΞ