Την ανάγκη συλλογής ανοιχτών δεδομένων και προτυποποίησης των αποφάσεων για την αποτελεσματική και ευφυή διοίκηση ανέπτυξε ο κ. Παναγιώτης Κρανιδιώτης μέλος του ΔΣ του Ελεύθερο Λογισμικό / Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα» (ΕΛ/ΛΑΚ) στην εκδήλωση που διοργάνωσε το myota.gr για τους προέδρους των Δημοτικών Συμβουλίων και την αναβάθμιση της λειτουργίας των Δημοτικών Συμβουλίων.
Ο κ. Κρανιδιώτης ασχολείται όπως είπε με τα δεδομένα στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το 2004 και το 2009 συμμετείχε στην ομάδα που πραγματοποίησς την ανάλυση, την τεχνική υλοποίηση και την εκπαίδευση της Διαύγειας που ήταν και το πρώτο εγχείρημα συλλογής δεδομένων και το οποίο άλλαξε το τοπίο της Δημοκρατίας και της διαφάνειας και ειδικότερα στην λειτουργία των Δημοτικών Συμβουλίων.
Με την Διαύγεια όπως ανέφερε λύθηκε ένα τεράστιο πρόβλημα αφού μέχρι τότε χιλιάδες άνθρωποι εκτελούσαν έργα στους δήμους και όταν άλλαζε η δημοτική αρχή δεν υπήρχε καμία απόφαση που να έχει ανατεθεί το έργο, κόβονται τα τιμολόγια και καταλήγανε στα δικαστήρια, δινόντουσαν λεφτά χωρίς να υπάρχουνε απόφαση ανάληψης υποχρέωσης.
Μιλώντας για την αξία των ανοιχτών δεδομένων είπε ότι η ζωή χωρίς δεδομένα και χωρίς κάποιου είδους μέτρηση, δεν μπορεί να πάει μπροστά. Η πληροφορική και τεχνολογία έχουν κάνει άλματα είπε και έρχονται καταστάσεις που δεν μπορούμε καν να τις καταλάβουμε και τα τελευταία χρόνια και με τεχνητή νοημοσύνη.
Όμως ανέφερε την φράση garbage in garbage out, όταν βάζεις σκουπίδια, σκουπίδια θα πάρεις και σημείωσε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να δουλέψει τεχνητή νοημοσύνη αν δεν την τροφοδοτήσουμε με δεδομένα.
Οπως ανέφερε και ότι μπορούμε να χακάρουμε την τεχνική νοημοσύνη, μπορούμε να κρύβουμε νούμερα μέσα σε PDF στην Διαύγεια και να αλλοιώνουμε αποφάσεις, αλλά όλα αυτά θα τα βρούμε μπροστά μας καθώς η κλιματική κρίση και αυτό που λέμε η στραβή στην βάρδια, θα απαιτήσει άλλες επιδόσεις και ανάγκες διακυβέρνησης.
Οι δήμοι είπε δεν μπορούν να είναι οι διαχειριστές της λακκούβας και οι χρηματοδοτήσεις είναι πια υψηλών απαιτήσεων με AI και blockchain.
Πρέπει λοιπόν σήμερα να αναρωτηθούμε αν έχουμε δεδομένα για αν λύσουμε προβλήματα.
Σήμερα είπε στους δήμους μαζεύουμε διάσπαρτα αρχεία excell που κανένας δεν ξέρει τι περιέχουν ή που βρίσκονται και ο καθένας τα φτιάχνει όπως θέλει ώστε να μην μπορούν να λειτουργήσουν και να αξιοποιηθούν συνδυαστικά. Όπως γίνεται και με τις μελέτες.
Ανέφερε ότι με την κατασκευή της Διαύγειας υπήρχε σκέψη να φτιαχτούν πρότυπα αλλά λόγω της κρίσης δεν πραγματοποιήθηκε τελικά.
Οι δήμοι χρειάζονται λοιπόν δομημένα έγγραφα και όχι ο καθένας να φτιάχνει τα δικά του. Κατηγοριοποιημένα έγραφα για το τι αφορά μια απόφαση δημοτικού συμβουλίου με
συγκεκριμένα links με σύνδεση με τους νόμους και άλλες αποφάσεις, που να μπορούν να είναι άμεσα συνδεδεμένα με τα κουτάκια τους σε κατηγορίες. Να παράγουν μεταδεδομένα, όπως ότι αυτό είναι νούμερο σε ευρώ ή ότι εκείνο είναι τόσα μηδενικά και να ξέρει και ο υπάλληλος όταν έχει να βγάλει μια απόφαση για άδεια τομής π.χ. ότι αυτά τα στοιχεία πρέπει να περιλαμβάνει η τεχνική έκθεση ή η μελέτη και η απόφαση.
Κάποια στιγμή είπε πρέπει να αλλάξει η κουλτούρα κι εσείς που είσαστε στα δημοτικά συμβούλια πρέπει να πιέσετε να προτυποποιηθούν οι αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων και να βγουν συγκεκριμένα πρότυπα με συγκεκριμένους τύπους αποφάσεων δηλαδή να συμπληρώνεις κουτάκια.
Ο κ. Κρανιδιώρης έδωσε το παράδειγμα της αλλαγής ονοματοδοσίας σε έναν δρόμο. Αλλάζουν οι δρόμοι άρα αλλάζουν και στοιχεία στο GIS του Δήμου.
Αυτό με κάποιο τρόπο πρέπει να διαχυθεί και πρέπει να ενημερωθούν διάφορες βάσεις δεδομένων χάρτες κλπ. Όταν κάνουμε μία εφαρμογή ενός σχεδίου πόλης, αυτό είπε δεν μπορεί να είναι μόνο μια λεκτική απόφαση. Μέρος της απόφασης την είναι τα χωρικά δεδομένα που αν τα έχεις, αυτόματα έχεις κερδίσει χιλιάδες εργατοώρες σε διάφορους τομείς και εντός και εκτός του Δήμου.
Άρα πρέπει κάποια στιγμή να αναθεωρήσουμε τον τρόπο με τον οποίο βγάζουμε τις αποφάσεις. Πρέπει να γράφουμε μηχανογραφημένα τις αποφάσεις. Να έχουμε ένα τρόπο αποτύπωσης τους. Έτσι θα αποκτήσουμε δεδομένα. Και αυτά δεν μπορούν να αποκτηθούν σε excel ή word. Αυτός ο τύπος αρχείων είπε πρέπει να καταργηθούν στους δήμους. Δεν μπορείς να ασκείς διοίκηση στις μέρες μας με μια λογική του γράφω έντυπα κείμενα. Η λογική που επικρατεί σήμερα στους ΟΤΑ είναι να παράξω κάτι που ο άλλος θα πάει να τα τυπώσει. Δεν θέλουμε να τυπώνουμε είπε, θέλουμε τα δεδομένα, την ουσία που υπάρχει μέσα στην απόφαση κι αυτή πρέπει να είναι προτυποποιημένη.
Οι τύποι των αποφάσεων πρέπει να είναι συγκεκριμένοι για να κατηγοριοποιούνται. Ποιες αποφάσεις αφορούν απ΄ευθείας ανάθεση. Τι ύψους είναι. Ποιο είναι το σύνολο. Σε ποιους διαγωνισμούς συμμετείχε μόνο ένας. Πόσα χρήματα δόθηκαν συνολικά σε κάθε σχολείο; Ποια είναι η αναλογία παιδιών και χρημάτων για κάθε σχολείο;
Και απευθυνόμενος προς τους προέδρους ανέφερε: «Αν μπορούσατε να βάζετε κατηγοριοποιημένες τις αποφάσεις στην Διαύγεια, θα μπορούσατε αυτόματα να έχετε αναβαθμίσει την εξωστρέφεια των αποφάσεων που παίρνετε και να κατανοείτε κι εσείς τις αποφάσεις που έχετε πάρει.
Ο κ. Κρανιδιώτης αναφέρθηκε και στα χρηματοδοτούμενα προγράμματα καθώς όπως είπε με το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν κατατεθεί 200 έργα όμως πολύ λίγα από αυτά θα υλοποιηθούν καθώς οι δήμοι δεν διέθεταν δεδομένα για να τα προσαρμόσουν στις ανάγκες τους και δεν μπορούν να τα τεκμηριώσουν.
Αναφέρθηκε και στην ΑΤ08 του «Αντώνης Τρίτσης» και προέβλεψε ότι αυτά θα προχωρήσουν, αναρωτήθηκε όμως για το πώς θα τα συντηρηθούν αυτά, αν και θα παράξουν ένα τεράστιο όγκο δεδομένων. Το θέμα είπε είναι η βιωσιμότητα τους.
Ο κ. Κρανιδιώτης αναφέρθηκε και στην υγιή αγορά πληροφορικής που έχει δημιουργηθεί με τα διάφορα προγράμματα και τις ανάγκες των δήμων, υπάρχει όμως είπε ένα θέμα εκμετάλλευσης της καθώς αυτό που μπορεί να προσφέρει η αγορά δεν το έχουν εκμεταλλευτεί οι δήμοι. Και πρότεινε στου προέδρους: «Για να είναι βιώσιμες οι νέες τεχνολογίες θα πρέπει να διεκδικήσετε όπως υπάρχει νομοθεσία για τα σκουπίδια και τον φωτισμό να υπάρχει και για την παροχή υπηρεσιών ανταποδοτικό τέλος για τις νέες τεχνολογίες. Να υπάρχει ένα σταθερό έσοδο και τακτικός προϋπολογισμός για τα ψηφιακά.»
Αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα της δημιουργίας δεδομένων στην διαχείριση κρίσεων αλλά και στην προσέλκυση δημοτών με την κινητικότητα που μπορεί να είναι αρνητική και θετική καθώς ο κόσμος που έρχεται σε έναν δήμο μπορεί να είναι υψηλότερων προσόντων και προσδοκιών. Η ωρίμανση πολιτικών είπε επειδή είναι σύνθετη, απαιτεί στοιχεία και δεδομένα για να ξεκινήσει μία δημοτική αρχή.
Αναφέρθηκε επίσης στις μελέτες «Δεν μπορείς είπε να παίρνεις φασόν μελέτες». Οι δημοτικές αρχές χρειάζονται δεδομένα για να φτιάξουν υλοποιήσιμες και αποτελεσματικές μελέτες και με τις ιδιαιτερότητές τους να γνωρίζουν ποιος είναι ο Δήμος τους, πόσες τάξεις έχουν στα σχολεία τους, πόσα μέτρα δρόμους έχουν, ποια είναι τα μεγέθη των βρεφονηπιακών σταθμών, πόσο πετρέλαιο θέρμανσης καταναλώνουν τα δημοτικά κτίρια κλπ.
Τα ανοικτά δεδομένα είπε αποτελούν πολύτιμο συμπαραστάτη του οραματικού δήμαρχου και βέβαια αποτελούν κατάρα για τον διαχειριστή δήμαρχο της λακκούβας γιατί τον εκθέτουν, γιατί όταν βγει η ανάλυση και τα δεδομένα βγαίνουν και τα ελλείμματα.
Τα ανοιχτά δεδομένα σημαίνουν μέτρηση, σύγκριση, λογοδοσία γιατί πρέπει συνέχεια να απαντάς στον πολίτη και αύξηση του επιπέδου επικοινωνίας με την κοινωνία στην οποία απευθύνεσαι.
Η γνώση της πόλης λοιπόν είπε είναι ευθύνη τόσο για το αιρετό όσο και για τον υπάλληλο και για τον ίδιο το δημότη.
Χρειάζεται λοιπόν να καταργηθούν τα αρχεία που γυρνάνε δεξιά και αριστερά και δεν ξέρει κανένας τι είναι και οι πρόεδροι των δημοτικών συμβουλίων πρέπει να προσπαθήσουν μόνοι τους και με τη βοήθεια ειδικών, να δημιουργήσουν ένα πρότυπο και να πιέσουν και το υπουργείο κάποια στιγμή να θεσμοθετήσει αυτήν την προτυποποίηση τουλάχιστον σε 10 βασικές αποφάσεις δημοτικού συμβουλίου.
Ο κ. Κρανιδιώτης κάλεσε τους προέδρους των Δημοτικών Συμβουλίων να αξιοποιήσουν και τις υπηρεσίες του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων καθώς αυτή διαθέτει προς τους ΟΤΑ πολύ σημαντικές πληροφορίες και εφαρμογές για τις ροές και τους ελέγχους τιμολογίων, τους προμηθευτές και τα στοιχεία πολίτων που μπορούν τους απαλλάξουν από διάφορα έγγραφα που πρέπει να προσκομίσουν.
Ο κ. Κρανιδιώτης αναφέρθηκε και στην ΕΛΣΤΑΤ που όχι μόνο έχει την αρμοδιότητα αντί των δήμων να συλλέγει το μεγαλύτερο όγκο δεδομένων που αφορά στους δήμους, αλλά και αρνείται να τους τα παράσχει όταν αυτοί τα χρειάζονται. Πρέπει είπε να μεταφερθεί η αρμοδιότητα συλλογής των δεδομένων στους δήμους.
Ο κ. Κρανιδιώτης αναφέρθηκε και στα Επιχειρησιακά Προγράμματα των δήμων που αποτελούν μια σημαντική βάση για να ξεκινήσει ο δήμος να συλλέγει δεδομένα.
Τα επιχειρησιακά προγράμματα είπε μας δίνουν την δυνατότητα να κατανοήσουμε και να συλλέξουμε όλα αυτά τα δεδομένα τα οποία αφορούν έναν δήμο, να καταλάβουμε ποιο ακριβώς είναι το περιβάλλον και να τα επικαιροποιήσουμε έτσι ώστε να μπορούμε να το συγκρίνουμε και τις αλλαγές από τα προηγούμενα χρόνια.
Είναι υποχρεωτικό είπε με το που ξεκινάει μια νέα δημοτική αρχή, να καταρτίσει το επιχειρησιακό για τα επόμενα τέσσερα τουλάχιστον χρόνια για να μπορεί να ξέρει και προς τα που πάει και να ξέρουν και οι πολίτες τι να περιμένουν.
Τα επιχειρησιακά είπε να έχουν ετήσια επικαιροποίηση και αξιολόγηση του σχεδίου και σύνδεση με τους δείκτες
Τέλος ο κ. Κρανιδιώτης πρότεινε οι δήμοι να συνδεθούν με το open government partnership μία διεθνή δράση που φορά στην διαφάνεια και είναι ένας μπούσουλας ο οποίος βοηθάει στην σωστή συλλογή των δεδομένων.
Για την σύγχρονη λειτουργία των Δημοτικών Συμβουλίων μπορείτε να δείτε και την εισήγηση του διευθυντή του myota.gr κ. Χάρη Κουγιουμτζόπουλου.
https://www.myota.gr/2024/05/07/